فرش دستباف سنه یکی از دو نوع اصلی قالی های بافت استان کردستان می باشد که می توان گفت دارای شهرت جهانی می باشد. قالی هایی با استحکام بالا که در عین حال زیبایی و ظرافت خاصی دارد و بسیاری از دوست داران هنر فرش بافی به دنبال خرید آن می باشند.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم تا صفر تا صد فرش دستباف سنه را به طور تخصصی مورد بررسی قرار دهیم و تمام مشخصات و ویژگی هایی که می تواند به شما برای خرید آنها کمک کند را بازگو کنیم.

فرش دستباف سنه چیست؟

سنه نام قدیم شهر سنندج می باشد که در استان کردستان واقع شده است. سنه که تلفظ اصلیش به این شکل می باشد “سِنِّه” به خاطر قرار گرفتن شهر سنندج بر روی یک تپه به آن اختصاص داده شده است.

مردم استان کردستان به خاطر شرایط اقلیمی بسیار مناسب از دیر باز یکی از اصلی ترین مناطق پرورش دام در ایران می باشند که به خاطر همین موضوع و دسترسی آسان به پشم گوسفند، جز اولین نواحی ایران به حساب می آیند که دربافت گلیم و فرش دستباف اقدام به فعالیت کردند.

بافت گلیم دستباف در استان کردستان دارای قدمتی نزدیک به 400 سال می باشد که پس از رواج بافت فرش در ایران، نزدیک به 100 سال است که بافت فرش نیز در این استان بسیار گسترش یافته است.

فرش های استان کردستان به سه دسته اصلی تقسیم بندی می شوند؛ بیجار، سنه و عشایری که ما قبلاً فرش دستباف بیجار را به طور دقیق بررسی کرده ایم ولی یک نکته و مشخصه اصلی که در بین هر سه این نوع قالی ها یکسان می باشد استحکام بسیار بالای و به نوعی خشن بودن بافت آنها می باشد که دلیل این موضوع نیز نوع پودگذاری و استفاده از پشم در بافت می باشد.

مقایسه فرش دستباف سنه با قالی بیجار وعشایری

چیزی که باعث خاص شدن فرش دستباف سنه شده است استفاده از پشم مصرفی برای بافت می باشد. این پشم بسیار نازک است؛ تا جایی که گاهی نمی توان میان نخ کارخانه ای و پشم را تشخیص داد و همین امر نیز باعث شده که قالی های سنندج نسبت به سایر قالی های استان کردستان دارای ظرافت و زیبایی خاصی باشد.

البته قالی بیجار نیز دارای مشخصات خاص خودشان می باشند. . در همه فرش های دستباف پود که یک نخ افقی می باشد با استفاده از الیاف نازک استفاده می شود ولی در قالی بیجار نه تنها از یک پود پشمی ضخیم استفاده می شود، بلکه از چندین پود نازک نیز همزمان استفاده می کنند که باعث شده جز مقاوم ترین قالی های ایران باشد.

فرش های بیجار استان کردستان به قالی های آهنی معروف هستند و بخاطر بافت فشرده و ضخیمی که دارد نمیتوان آن را تا کرد و به صورت لول شده جابه جا می شود.

از طرفی قالی های عشایری استان کردستان نیز به خاطر استفاده از پشم شتر به جای پشم گوسفند در بافت و  با توجه به ضخامت این نوع پشم می توان متوجه زمختی ، خشونت و سفتی فرش عشایر کرد نسبت به سایر قالی های این استان شد.

مشخصات اصلی فرش دستباف سنندج

بعد از توضیحات کلی که تا به ه اینجا برای انواع قالی کردستان انجام دادیم نوبت به معرفی دقیق مشخصات و ویژگی های فرش دستباف سنه یا همان سنندج می باشد که سعی خواهیم تمام جوانب را در خلاصه ترین حالت ممکن برای شما بیان کنیم:

دار قالی سنه

اولین گزینه برای شروع بافت فرش، فراهم کردن دار قالی می باشد. دارهای قالی در دو نوع اصلی افقی و عمودی می باشند که دارهای افقی بیشتر برای عشایر و ایلات استفاده می شود.

فرش دستباف سنه نیز مانند سایر قالی های بافته شده در مناطق شهری با استفاده از دارهای عمودی و ثابت بافته می شود.

الیاف فرش سنندج

الیاف استفاده شده در فرش های دستباف در 4 دسته اصلی؛ ابریشم، پشم، پنبه و کرک تقسیم بندی می شود. همانطور که اشاره کردیم ویژگی اصلی فرش های کردستان استفاده از الیاف پشمی می باشد.

اما موضوع که لازم است در اینباره اشاره کنیم این است که در گذشته تمام الیاف استفاده شده در فرش دستباف سنه از تار، پود و پرزهمگی از از پشم دست ریس شده بودند ولی در سالیان اخیر پشم از تار و پود این قالی ها حذف شده و بیشتر از پنبه برای آنها استفاده می شود.

رنگرزی فرش دستباف سنه

رنگ های استفاده شده در قالی ها در دو دسته اصلی طبیعی و مصنوعی دسته بندی می شود. کردستان به خاطر وجود کوهستان های فراوان یکی از مناطق مناسب برای رشد گیاهان رنگرزی به حساب می آید که باعث شده بیشتر فرش های این استان از رنگهای طبیعی برای رنگرزی استفاده کنند.

البته امروزه با سهل الوصول بودن رنگ‌ های شیمیایی و سختی در دسترسی به رنگ های طبیعی، بسیاری از کارگاه های قالی بافی سنندج از رنگ های مصنوعی برای بافت فرش خود استفاده می کنند.

رجشمار قالی سنندج

رجشمار قالی در واقع به تعداد گره های بافته شده از فرش در هر 7 سانتی متر مربع می باشد. هر چه عدد رجشمار بالاتر باشد نشان دهنده ظرافت و کیفیت بالاتر آن می باشد، دقیقاً مانند فرش ابریشم که رجشمار آن بیش از 70 می باشد.

در مورد فرش دستباف سنه باید گفت که رجشماراستفاده شده در گذشته بین 15 الی 25 بوده است که هر چقدر به زمان حال نزدیکتر شده ایم این عدد بالاتر رفته و در حال حاضر خیلی از بافته های شهر سنندج دارای رجشمار 35 می باشند که باعث شده زیبایی و ظرافت قالی های این منطقه کمی افزایش یابد.

رنگبندی فرش سنه

رنگ های استفاده شده در قالی سنه در گذشته به رنگهای  لاکی سیر، سرمه ای و آبی بیشتر محدود میشد ولی در حال حاضر رنگهای نسبتاً ملایم تری مانند : کرم، آبی روشن، لاکی روشن نیز به آن اضافه شده است که باعث شده تنوع رنگبندی در آنها بالا برود.

اما نکته بسیار مهمی که لازم است به آن اشاره کنیم این می باشد که در گذشته استفاده از رنگ های طبیعی در قالی های این منطقه باعث شده بود که رنگبندی شفاف و بدیع آن زبانزد باشد، در حالی که امروزه استفاده از رنگ های مصنوعی باعث از بین رفتن این مشخصه شده است.

نوع گره قالی سنندج

یک اشتباه بسیار رایجی که در مورد فرش دستباف سنه می توان به آن اشاره کرد نوع گره استفاده شده برای بافت آن می باشد. گره قالی در دو نوع اصلی گره متقارن یا ترکی و گره نامتقارن یا فارسی دسته بندی می شود..

اما جالبه بدونید که با وجود آنکه گره نامتقارن در میان حرفه ای ها به “گره سنه” معروف است، با این حال فرش‌ های سنندج با گره‌ متقارن یا ترکی بافته می شود و استفاده از گره سنه بسیار کم می باشد.

ابعاد فرش دستباف سنه

به طور کلی در استان کردستان بافت فرش اصولاً در ابعاد کوچک صورت گرفته و فرش‌ ها در ابعاد کوچک متفاوتی مانند پشتی ، ذرع و نیم، دو ذرع ، کناره ، شش مترمربعی و حداکثر نه مترمربعی بافته می‌شوند .

وجود ابعاد کوچک و بافت اصیل قالی سنندج باعث شده که استفاده از این فرش برای به دیوار زدن و یا استفاده از آن برای دکور خانه های مدرن تر بسیار رایج شود.

طرح و نقشه قالی سنندج

طرح های استفاده شده در قالی سسندج نسبت به سایر فرش های کردستان بسیار متنوع تر می باشد که مهمترین آنها؛ سه ترنج ، جقه هشت پر ، گل وکیلی ، گل و بلبل ، گل میرزاعلی ، جقه چهار پر ، ماهی درهم و کلاه فرنگی می باشد.

راهنمای خرید فرش دستباف سنه

شاید خیلی از شما دوستان با مفاهیم قالی ها دستباف آشنایی نداشته باشید و دوست داشته باشید به طور خلاصه و مختصر این سوال را از ما بپرسید که آیا قالی سنندج خریداری کنیم یا خیر؟

برای پاسخ به این سوال باید بگوویم که به شرایط مختلفی این موضوع بستگی دارد. ولی به طور کلی باید گفت که در گذشته یکی از رمزهای محبوبیت و فروش بالای قالی های این منطقه استفاده از الیاف طبیعی و کیفیت بالای بافت بود که متاسفانه در سال های اخیر استفاده از الیاف غیر طبیعی نیز در این منطقه در حال گسترش می باشد.

از طرفی رنگ های مصنوعی و شیمیایی که استفاده شده است باعث شده طرح های اصیل قالی سنندج با آن سازگاری نداشته باشد و به همین خاطر یکی از مشخصات قالی های این منطقه که اصالت و روح ایرانی بود از آنها گرفته شود.

اما یادمان باشد این مواردتنها کلیت کار می باشد و هنوز هم قالی های بسیار با کیفیت در این منطقه بافته می شود که شما لازم است حتماً قبل از خرید با یک شخص حرفه ای در مورد فرش مد نظر خود مشورت کنید.

ما در این مقاله تلاش کردیم که تمام مشخصات و ویژگی های فرش دستباف سنه را به طور دقیق بررسی کرده تا اگر قصد خرید آنها را دارید بتوانید به بهترین شکل و با مناسب ترین قیمت آنها را انتخاب کنید.