تابلو فرش دستباف یکی از جذابترین و زیباترین اثر هنری قالی بافان به حساب می آید که خیلی از ما با دیدن آن به شدت لذت می بریم. تابلو فرشها به دو دسته اصلی دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند و هرکدام دارای مشخصات و ویژگی های خاص خودشان می باشد که لازم است در هنگام خرید با آنها آشنا باشید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم صفر تا صد تابلو فرش دستباف و تا حدی ماشینی را برای شما بررسی کنیم و به شما مشخصات و ویژگی های یک تابلو فرش با کیفیت و خوب را معرفی کنیم.

تابلو فرش چیست؟

اگه جز کسانی هستید که کلاً خیلی از فرش اطلاعاتی ندارید باید به زبان ساده بگوییم که تابلو فرش در واقع به همان قالی و فرش گفته می شود که در ابعاد کوچک بافته می شود.

بزارید با یک توضیح کوتاه این تعاریف را براتون مشخص کنم:

به طور کلی هرچیزی که قابلیت گستردن داشته باشد؛ مثل موکت، زیلو، حصیر، قالی و… را در اصطلاح فرش گفته می شود. حالا هر فرشی که دارای گره باشد، یعنی از کنار هم قرار گرفتن گره ها بافته شود به آن قالی گفته می شود. حالا هر قالی که متراژ و اندازه آن کوچک باشد ( 30*20 سانتیمتر تا 2*3 متر ) در اصطلاح تابلو فرش گرفته میشود. امیدوارم واضح بیان کرده باشیم 🙂

تابلو فرش ها در بیشتر موارد درون قاب قرار می گیرند و برای زیبایی و جلوه بخشیدن به منزل، بر روی دیوارهای خانه نصب می شوند. از آنجایی که این تابلوها به عنوان نمادی از قدمت، اصالت، تاریخ و فرهنگ خاص ایرانی می باشند، زیبایی و رنگ خاصی به منزل شما می بخشد.

دلیل محبوبیت تابلو فرش

تابلو فرش ها نسبت به سایر تابلوهای نقاشی و تزییناتی که به دیوار وصل می شوند دارای مزیت هایی می باشد که باعث محبوبیت آن شده است:

1. تنوع عجیب و باور نکردنی تابلو فرش به گونه ای می باشد که شاید پیدا کردن دوتا تابلو فرش یکسان غیر ممکن باشد!
2. تابلو فرش بر خلاف بسیاری از وسایل تزیینی دیگر تنها جنبه زیابیی ندارد و بلکه یک سرمایه گذاری ایده آل به حساب میاد. شاید باورش سخت باشد اما یک تابلو اصیل ایرانی ممکن است پس از چند دهه تا ۱۰ برابر افزایش قیمت داشته باشد.
3. استفاده از یک بافته طبیعی که از مواد مصنوعی برای خلق آن استفاده نشده است و همین موضوع باعث می شود که هیچگونه خطر سلامتی و زیست محیطی به همراه نداشته باشد.
4. نوع بافت و کیفیت بالای تابلو فرش دستباف باعث می شود که این آثار دوام بسیاری بالایی داشته باشند، تا جایی که اگر درست نگهداری شوند برای نسل ها باقی خواهند ماند!
5. حمایت از مردان و مخصوصاً زنان و دختران این مملکت که با عشق و علاقه دست به خلق آثاری هنرمندانه ای میزنند تا با درآمد آن بتوانند معیشت خود و خانواده خود را تامین کنند.

تاریخچه و قدمت تابلو فرش

تاریخچه فرش دستباف همیشه با ابهامات و گمانه زنی های فراوانی همراه بوده است، اما بررسی ها نشان می دهد که سال‌های 345 تا 435 پیش از میلاد آغاز شروع بافت فرش در ایران می باشد و از همان ابتدا نیز بافت تابلو فرش وجود داشته است. البته نه به مفهوم امروزی تابلو فرش!

اگر بخواهیم به طور دقیق تر بیان کنیم باید گفت؛ استارت گسترش قالی بافی در ایران از دوره هخامنشی خورد و در دوره ساسانی بود که بافت تابلو فرش دستباف در ایران رواج پیدا کرد.

بافت تابلو فرش ادامه پیدا کرد تا نزدیک به 80 سال پیش مردم یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی به نام سردرود تصمیم گرفتن که بافت تابلوهای فرش را به صورت حرفه ای ادامه بدهند.

استفاده از طیف رنگ متنوع و ظرافت در بافته های شهر سردرود باعث شد که این شهر، شهرت جهانی در بافت تابلوهای فرش پیدا کند، تا جایی که امروزه به سردرود به عنوان پایتخت تابلو فرش جهان نام برده می شود.

انواع کلی تابلو فرش

گفتیم تابلوهای فرش را در دو دسته اصلی دستباف و ماشینی تقسیم بندی می کنند که هرکدام دارای ویژگی های خاص خودشان می باشند.

تابلو فرش دستباف از آنجایی که علاوه بر زیبایی دارای قدمت و اصالت خاصی می باشد، دارای قیمت بسیار بالاتری نسبت به ماشینی می باشد. اما اگر به هنری بودن کار خیلی اهمیت نمی دهید و تنها دنبال یک اثر زیبا برای منازل خود هستید که دارای قیمت پایینتری باشد، تابلو فرش ماشینی برای شما گزینه مناسبتری می باشد.

یه نکته ای که لازمه دقت کنید این است که مدل های دستباف با هم از لحاظ ارزشی بسیار متفاوت می باشد و این تصور اشتباهه که تا شنیدید یک تابلو فرش دست بافت می باشد؛ پس حتما کیفی بالایی داری دارد. مواردی همچون تعداد گره های استفاده شده برای بافت، نوع رنگ های انتخابی، جنس الیاف و… از مهمترین این موارد می باشند که در مقاله نکات خرید تابلو فرش آنها را به طور دقیقتر بررسی کرده ایم.

تابلو فرش دستباف ایران از شهرت بسیار بالایی برخوردار است و نه تنها در ایران؛ بلکه کشورهای اروپایی، آمریکایی، اعراب و چینی برای خرید آنها بسیار مشتاق می باشند.

همانطور که گفتیم بهترین تولید کننده تابلو فرش دستباف شهر سردرود می باشد ولی بهترین تولید کننده تابلو فرشهای ماشینی نیز شهر کاشان می باشد که همیشه در زمینه تولید فرش های ماشینی از اعتبار و محبوبیت بالایی برخوردار بوده است.

بیشتر بخوانید: فرش دستباف ترکمن | بررسی مشخصات + راهنمای خرید

مهمترین طرح های تابلو فرش دستباف و ماشینی

همانطور که گفتیم تابلو فرش ها در اندازه های کوچک بافته و تولید می شوند که اندازه های استاندارد برای آن؛ سایزهای ۵۰*۳۵ ، ۷۰*۵۰ ، ۱۰۰*۷۰ ، ۱۲۰*۸۰ ، ۱۵۰*۱۰۰ و ۳۰۰*۲۰۰ می باشد. این سایزها برای بافت طرح های مختلفی از تابلو فرشها استفاده می شود که در زیر مهمترین آنها را برای شما معرفی خواهیم کرد:

مناظر طبیعی: همانطور که از نام آن مشخص است در این نوع از تابلو فرش ها  از مناظر طبیعی مثل رودخانه، درختان، جنگل، گل و… استفاده می شود.

حیوانات: ما ایرانی ها همیشه نسبت به حیوانات محل زندگی خود حساس و مهربان بوده ایم، استفاده از تصاویر طبیعی حیوانات نیز در تابلو فرشهای ما بسیار موجود می‌ باشد.

گل: شامل استفاده از تصاویر مربوط به دسته گل‌ های تزئینی و طبیعی می‌ باشد.

اشخاص: این نوع تابلو فرش ها که در دنیای مدرن بسیار رایج شده است از تصاویر اشخاص مشهور و نامی جهان برای بافت تابلو استفاده می شود که اکثراً به صورت تک تابلو فرش و سفارشی بافته می‌ شود.

چهره: این نوع طرح نیز از تصاویر مربوط به چهره هنرمندان مشهور موسیقی و سینما را شامل می‌باشد.

ترکیبی: از نام آن می توان حدس زد که در طراحی این نوع تابلوها از ترکیب تصاویر مناظر طبیعی و حیوانات و بناهای تاریخی و… استفاده می شود.

آیات: این نوع طراحی تابلو فرش که در گذشته بیشتر رواج داشت از آیات قرآن و احادیث بافته میشد.

جنس الیاف تابلو فرش دستباف و ماشینی

به طور کلی الیاف فرش دستباف دارای اهمیت بالایی می باشد، زیرا به نوعی کیفیت فرش و تابلو فرش ها رابطه مستقیم با جنس الیاف دارند.

الیاف یا همان نخ های استفاده شده در تابلو فرش ها بسته به منطقه و مواد اولیه موجود در استان بافت فرش و تابلو فرش متفاوت می باشد که مهمترین دسته بندی آن به این ترتیب می باشد:

الیاف پشمی: پشم را می توان پرکاربردترین ماده اولیه برای بافت انواع فرش دستباف و تابلو فرش معرفی کرد که از پشم گوسفندان تهیه و استفاده می شود.

پشم بسته به نژاد گوسفندان و علوفه ای که گوسفندان از آن تغذیه می کنند دارای کیفیت متفاوتی می باشد. در بین مناطق بافت تابلو فرش، استان های غربی و شمال غربی ایران دارای باکیفیت ترین نوع پشم می باشند.

الیاف پنبه ای: بعد از پشم قطعاً پنبه پراستفاده ترین نوع نخ و الیاف به حساب می آید که خیلی از ما آن را با نام کتان نیز میشناسیم.

استفاده از پنبه بیشتر از آنکه برای پرزهای تابلو فرش دستباف استفاده شود برای تار و پود کاربرد دارد. پنبه دوام و استحکام بسیار بالایی به تابلو فرش بافته شده می بخشد.

 الیاف ابریشمی: ابریشم استفاده شده در تابلو فرش ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می شود که در این بین استفاده از پیله های ابریشم طبیعی؛ زیبایی، ظرافت و لطافت خاصی به تابلو فرش می بخشد که باعث می شود محصول نهایی از قیمت بسیار بالایی برخوردار شود.

الیاف کرکی: کرک نیز از بدن چهارپایان به دست می آید که دارای قیمت بسیار بالایی می باشد. دلیل این موضوع نیز کمیاب بودن آن نسبت به پشم می باشد.

در واقع کرک الیاف نازکی می باشد که روی پشم و پوست چهارپایان جمع می شود و دارای لطافت و نرمی خاصی می باشد.

الیاف اکریلیک: قیمت این نخ‌ ها به نسبت نخ‌ های طبیعی ارزانتر است و تابلو فرش‌ های بافته شده با آن در بیشتر موارد دارای قیمت‌ بسیار مناسب‌ تری می باشد.

نکات مهم تابلو فرش برای خرید

در پایان مطالب گفته شده در مورد تابلو فرش ها این سوال برای ما پیش می آید که در هنگام خرید آنها باید به چه مواردی دقت کنیم تا بتوانیم یک خرید مطمئن و درست داشته باشیم؟

1. اصل بودن تابلو فرش دستباف بسیار حائذ اهمیت می باشد. تابلو فرش های خاص و اصلی دارای شناسنامه بافت می باشند که در پشت کار ثبت می شود. در زمان خرید آن را چک کنید.

2. یکی دیگر از مشخصه های باکیفیت و اصل بودن تابلو فرش، کج نبودن آن می باشد. برای بررسی این موضوع از پشت تابلو آن را چک کنید، زیرا از روی آن خیلی قابل تشخیص نمی باشد.

3. یک نکته خیلی مهم هنگام خرید این می باشد که ترجیحاً تابلو فرش قاب نشده را خریداری کنید و سپس خودتان اقدام به قاب کردن آن کنید. زیرا بسیاری از عیوب فرش با قاب کردن آن قابل تشخیص نمی باشد.

4.  بررسی پشت تابلو فرش دستباف خیلی از موارد را برای شما قابل رویت می کند. مواردی همچون ریزباف یا درشتباف بودن تابلو، نوع گره های استفاده شده، دقیق بودن شانه های بافنده و موارد دیگر.

5. تنها بافت تابلو فرش مهم نیست، “پرداخت” یکی از مهمترین مراحل داشتن تابلو فرش خوب می باشد که در صورت عدم انجام صحیح می تواند از زیبایی و ارزش کل کار کم کند.

قیمت تابلو فرش دستباف

خیلی از افراد این سوال را از ما می پرسند که تابلو فرش دستباف ارزان و گران قیمت چه تفاوت هایی باهم دارند و اگر یک نگاهی به سایت دیجی کالا بی اندازید مشاهده خواهید کرد که قیمت تابلو فرش ها از چیزی در حدود 200 هزارتومان شروع می شود و گاها تا چندصد میلیون نیز قیمت دارند!! این تفاوت ها از کجا نشات میگیرد؟

در قسمت های قبلی به این موضوع اشاره کردیم که تابلو فرش های دستباف ابریشمی نسبت به سایر تابلو فرش ها و مخصوصاً مدل های ماشینی دارای قیمت بالاتری می باشند و به نوعی جنس لوکس به حساب می آیند. دلیل امر در کمیاب بودن ابریشم و کیفیت بالای نخ های آن می باشد که باعث می شود زیبایی و دوام خاصی به این نوع تابلو فرش ها داده شود.

موارد متعددی در قیمت گذاری نهایی تابلو فرش ها دخیل می باشند که در ادامه لیستی از مهمترین آنها را برای شما آماده کرده ایم:

• جنس چله، نخی یا ابریشمی بودن آن
• تعداد رنگ مورد استفاده در بافت تابلو فرش
• تعداد رج بافت یا همان تراکم بافت
• طرح و نقشه تابلوفرش
• سایز و اندازه آن
•  عدم وجود نقص و هماهنگی قرارگرفتن رنگ‌ها در کنار هم
• کامل و درست بودن اشکال طرح
• دورگه ‌نبودن رنگ‌های مورد استفاده
• جنس و نوع قاب دور تابلوفرش

اما به طور کلی می توان گفت؛ تابلو فرش های دستباف تبریز با قاب‌های چوبی مستحکم به خاطر رج شمار بالا و کیفیت بافتی که دارند و اصولاً از ابریشم بافته می شوند، از سایر تابلو فرشهای ایرانی گران قیمت تر می باشند، ولی یادتان باشد این قاعده همیشه درست نیست.

ما در این مقاله تلاش کردیم تمام نکات و ویژگی های لازم برای خرید و شناخت تابلو فرش دستباف و ماشینی را بررسی کنیم. اما در صورتی که در مورد مطالب و سرفصل های گفته شده با سوال و یا ابهامی همراه بودید می توانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک قرار دهید.