مجله فرش هالی که یکی از معتبرترین نشریات دنیا در زمینه فرش، عتیقه، هنر و… می باشد در یکی از آخرین انتشارات خود به بررسی همکاری میان فرش دستباف فراهان و استاد ابراهیم حقیقی ، طراح گرافیک برجسته پرداخته که توانسته اند با هم آثار نفیس و ویژه ای به هنر قالی بافی ایران عرضه کنند.
ما در این مقاله از فرش فراهان پس از یک معرفی کلی از استاد ابراهیم حقیقی و مجله فرش هالی ، متن ترجمه شده این نشریه را در اختیار شما همراهان همیشگی فرش فراهان قرار خواهیم داد تا در صورت علاقه آن را مطالعه کنید.
ابراهیم حقیقی به طور قطع یکی از بزرگان طراح گرافیک و عکاس در ایران به حساب می آید که در13 مهرماه سال 1328 در تهران به دنیا آمد. تحصیلات او دیپلم ریاضی سال ۱۳۴۶ و کارشناسی ارشد معماری دانشکده هنرهای زیبا از دانشگاه تهران است. او عضو انجمن بینالمللی طراحان گرافیک، انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، انجمن تصویرگران کتاب کودک و انجمن فیلمسازان مستند ایران است.
او از سال ۱۳۴۷ تا کنون طراح کتب و مجلات گوناگونی بوده است. برای فیلم، سریال و نمایشهای مختلف، طراحی صحنه کرده است. برای فیلمها و سریالهای زیادی تیتراژ ساخته است. نمایشگاههای متعددی را برگزار کرده و جوایز زیادی را بهدست آورده است.
پدرش اهل اراک و عکاس پرتره بود و همچنین در یکی از اولین عکاسخانههای تهران «چهرهنما» در میدان توپخانه کار میکرد و به نوعی می توان استارت همکاری میان این استاد بزرگ و فرش فراهان را در وجود اصالت اراکی ایشان معرفی کرد که با توجه به دغدغه ایشان در بافت فرش های هنری و انتقاد از شرایط موجود، باعث گسترش همکاری وی با فرش فراهان شد.
نظر ابراهیم حقیقی در مورد گسترش گونههای هنری مانند نقاشی فرش: در حوزه فرش و گلیم خیلی بیشتر از این نیاز به حمایت و نظارت داریم، برای مثال گونههای جدیدی از هنرهای تلفیقی به وجود آمده و باب شدهاند مانند نام نقاشی – فرش که به شدت مخرب است. این شکل کالا اصلا متعلق به ما ایرانیان نبوده است و چیزی که رایج شده در حد ابتذال است. عکس هنرپیشه هندی یا آمریکایی را میبافند و میفروشند. بدون شک خریدار هم دارد که این کار را انجام میدهند.
این صحبت ابراهیم حقیقی نیز نشان از دغدغه بالای ایشان به حوزه فرش دستباف می باشد: الان به راحتی میتوانید فرش چینی را در بازارهای ایران پیدا کنید، این خیلی حیرت انگیز است. ما بزرگترین تولید کننده و طراح فرش جهان در تاریخ بودهایم یا در حوزه سفالگری به همین ترتیب حرفها برای گفتن داشتیم و داریم.
مجله فرش هالی در نسخه ای که در پاییز 2022 در نیویرک منتشر کرد به بررسی همکاری میان فرش فراهان و استاد ابراهیم حقیقی پرداخت که در ادامه تجرمه آن را مطالعه می کنیم:
لازمه بیان کنیم این بخش؛ ترجمه مقاله اصلی در مجله فرش هالی می باشد و از زبان مجله بیان می شود:
ابراهیم حقیقی بیان می کند: «شعر جز نابترین هنرهای بشری به حساب می آید که می تواند با قلم روی کاغذ نقش ببندد یا با چوبی بر روی شن نوشته شود و یا با جاری شدن صدا در گوش، خود را نشان دهد».
ابراهیم حقیقی دارای بیش از چهل سال تجربه در هنر و طراحی ایران است. وی کار پربار خود را در صنعت سینمای ایران با طراحی پوستر فیلم در سال 1969 آغاز کرد و به طراحی صحنه و تولید فیلم های گوناگونی پرداخت. او همچنین کار نقاشی، طراحی کتاب، تصویرسازی و طراحی گرافیکی برای پروژه های متعدد کتاب، مجله و پوستر را انجام داده است.
از سال 2020 تا 2022 تمرکز اصلی ابراهیم حقیقی روی فرش های دستباف بوده است: مجموعهای از فرشهایی که با همکاری فرش فراهان بر اساس تعدادی از نقاشیهای خوشنویسی حقیقی ساخته شدهاند.
حقیقی میگوید: «حدود سی و پنج سال پیش تعدادی از طرحها و نقاشیهایم را برای بافتنی به شیراز آوردم. “با همکاری عشایر قشقایی موفق به بافتن چند گبه شدم که به نمایش گذاشتم و فروختم. چهار سال پیش تصمیم گرفتم از خلاقیت هایی که سال هاست با خوشنویسی فارسی انجام می دهم، چند فرش تولید کنم. با بسیاری از تولیدکنندگان قالی در شهرهای ایران از جمله فرش فراهان تماس گرفتم که با توجه به علاقه دو طرف توانسیتم با هم همکاری کنیم.»
هم گبه و هم این آثار جدید ادامهی آثار حقیقی هستند که بر اساس طرحها و نقاشیهای وی، با استفاده از رنگ های طبیعی و الیاف پشمی بافته شده اند.
مصطفی فراهانی، مدیر فروش و بازاریابی فرش فراهان به ما میگوید که این قالیها از پشم طبیعی رنگرزی شده با دست از کوههای زاگرس بافته شدهاند. «آقای حقیقی برخی از طرحهای خود را در اکتبر 2021 برای ما ارسال کرد. سپس جلسهای داشتیم تا بتواند دقیقاً رنگهایی را که میخواهد انتخاب کند.»
همانند سایر آثار حقیقی، رنگ هر فرش به نوعی انتخاب شده که خاص خود آن فرش می باشد. بنابراین انتخاب رنگها بسیار مهم و حساس بوده است. حقیقی می گوید: «در هر اثر بصری، چه نقاشی، گرافیک، عکس یا پارچه، رنگ نقش بسیار مهمی در ترکیب بندی دارد. اما در فرش به دلیل محدودیت رنگهای گیاهی برای پشم، کمی انتخاب ها سختترمی شود. در نهایت انتخاب بین حقیقی و فرش فراهان به رنگهای روشن خطم شد برای خلق آثار.
ایشان بیان می کند؛ هر فرش دستباف داستان، انرژی و قطعه شعر متفاوتی را به تصویر می کشد. اما فیلمنامه ها دارای نقاط شدت و لحظات آرام تری هستند که با موسیقی و شعر ترکیب می شوند.
بیشتر بخوانیم: موتابی چیست و چگونه انجام می شود؟
در پایان لازم است بیان کنیم همکاری میان فرش فراهان و استاد ابراهیم حقیقی باعث خلق آثار ماندگاری شد، تا جایی که مجله فرش هالی hali publications که جز معتبرترین مجلات منتشر شده در حوزه فرش می باشند نیز آن را بازتاب داده است.