فرش سوف یکی از فرش های فوق العاده زیبا و ظریفی می باشد که هم می تواند جنبه تزیینی داشته و هم برای استفاده در منزل از آن استفاده کرد. این قالی دستبافت که دارای قدمت طولانی می باشد، همیشه از محبوبیت بالایی در بین دوست داران قالی بافی برخوردار بوده است.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم پس از یک شناخت کلی فرش سوف ، به سراغ بررسی نحوه بافت و آموزش آن برویم و در پایان نیز برای کسانی که قصد خرید آن را دارند نکاتی را مورد بررسی خواهیم داد.

فرش سوف چیست؟

فرش سوف ایران از دیرباز مورد استقبال دوست داران فرش دستباف در ایران و حتی جهان بوده است و در بسیاری از کشورهای حوضه خلیج فارس و اروپا آن را به خوبی می شناسند. اما ویژگی خاصی که باعث متمایز شدن این قالی با سایر فرش های دست بافت شده است، برجسته بودن طرح های آن می باشد.

بسیاری از ما فرش های دستباف را در شلوغی در طراحی و وجود نقش و نگارهای گلدار بسیار در بافت آنها می شناسیم، اما فرش سوف ، برخلاف قالی های دستبافت معمولی، در سادگی طراحی پس زمینه شناخته شده می باشد.

در واقع بخواهیم یک تعریف و شناخت ساده از قالی سوف داشته باشیم باید گفت؛ فرش سوف یک فرش دستباف معمولی می باشد که نقش گل و بوته ها در آن پرزدار و برجسته می باشد و زمینه آن بسیار ساده و تنها با استفاده از دو نوع پود ضخیم و نازک بافته می شود.

فرش های دستباف سوف دارای تاریخچه 150 ساله می باشد و برای اولین بار در شهر کاشان شروع به بافت آن شد و پس از آن وارد شهر تبریز شد، اما به مرور این تبریز بود که به قطب بافت این نوع فرش ها تبدیل شد و متاسفانه بافت قالی های سوف از شهر کاشان حذف شد.

انواع فرش سوف

فرش دستباف سوف بسته به نوعی ویژگی های آن، می توان به دسته های مختلف تقسیم بندی کرد. از لحاظ کاربردی فرش سوف به سه دسته اصلی؛ زیرپایی، تابلوفرش و رومیزی تقسیم بندی می شود.

همانطور که از نام تقسیم بندی بالا مشخص است؛ بافت فرش هاس سوف بسته به نوع کاربرد آنها متفاوت است؛ قالی های سوف زیرپایی دارای ساختار مقاوم تر و ضخیم تری می باشد و مواد اولیه استفاده شده در آن اصولا از پشم و پنبه می باشد. در حالی که بافت قالی های سوف که برای تابلو فرش و رومیزی استفاده می شود بسیار ظریف تر و زیباتر می باشد و برای بافت آنها بیشتر از ابریشم استفاده می شود.

پرزهای استفاده شده برای تابلوفرش ها و رومیزی های سوف، بسیار کوتاه تر از پرزهای فرش هایی می باشد که برا استفاده در کف منزل و زیر پا استفاده می شود و اندازه پرزهای آن بیشتر در حد 0.5 سانتی متر می باشد.

اما از لحاظ نوع بافتی باید گفت قالی های سوف در دو دسته اصلی قرار می گیرند؛ طلاباف و نقره باف که در بخش بعدی با مفهوم آنها بیشتر آشنا می شوید.

بیشتر بخوانید: بید زدگی فرش چیست؟ راه تشخیص + نحوه مقابله + بهترین سم

آموزش بافت قالی سوف

اول اینکه دارهای استفاده شده برای بافت فرش سوف عمودی می باشد و هیچ فرشق با سایر فرش های معمولی ندارد. از طرفی نحوه بافت در این نوع فرش ها به روش ترکی و با استفاده از قلاب قالی بافی انجام می شود.

روش کار به این شکل می باشد نحوه بافت مانند فرش های معمولی می باشد، و تفاوت اصلی در نوع پوددهی این نوع فرش ها می باشد. در قالی سوف شما از دو نوع پود ضخیم و نازک استفاده خواهید کرد.

روش کار به این شکل می باشد که پس از اینکه شما یک ردیف کامل از گره را وارد کردید، لازم است که کار پودگزاری را رانجام دهید. در قالی سوف شما در ابتدا با استفاده یک سیخ، پود ضخیم را که به آن القاج نیز گفته می شود را از بین دو لایه چله عبور می دهید و سپس آن را با استفاده از شانه قالی کوبیده و محکم می کنید. یادتان باشد در این مرحله حتما در هنگام عبور سیخ، نوک آن را به سمت پایین گرفته تا به چله ها آسیب نزند.

پس از پود ضخیم شما باید پود نازک را وارد کنید؛ برای این پود شما می توانید بسته به نوع طراحی و رنگ های استفاده شده در طراحی فرش یکی از انواع نخ های گلابتون طلایی و یا نقره ای را انتخاب کنید. همین انتخاب شما باعث می شود که با فرش شما طلاباف یا نقره باف گفته شود. (همان موردی که در انتهای بخش قبلی اشاره کردیم که توضیح می دهیم)

اما وارد کردن پود نازک با پود ضخیم متفاوت است. شما پود ضخیم را بر روی کل گره ها وارد می کردید در حالی که پود نازک تنها بر روی بخش های ساده و بدون طرح فرش شما قرار میگیرد و لازم است که در هنگام کوبیدن این پود با استفاده از شانه قالی دقت شود که به خاطر نازک بودن “حلقه حلقه” نشود.

نکته در مورد بافت

در بافت فرش سوف بسته به نوعی استفاده نوع شیرازه گذاری متفاوت است. اگر شما بخواهید فرش را برای استفاده در کف منزل بکار بگیرید باید شیرازه از سمت راست و با استفاده از پود ضخیم انجام شود، اما اگر قصد بافت تابلو فرش دارید نیاز به شیرازه ندارید و در اصطلاح از بافت “بی شیرازه” استفاده کنید.

راهنمای خرید فرش سوف

اگر جز افرادی می باشید که قصد خرید فرش سوف را دارید لازم است به این موضوع دقیت کنید که فرشهای سوف به طور کلی جز قالی های تزیینی و زیبا به حساب می آید و شما بباید بسته به بودجه و خواست خود هزینه کنید.

قالی های سوف در دو دسته اصلی برای فروش عرضه می شوند؛ سنتی و خاص. مدل های سنتی که دارای یک بافت تکراری و بازاری می باشند اصولا دارای کیفیت نخ های کمتری نسبت به مدل های خاص می باشند که دارای نقشه و طرح ویژه ای می باشند. بافت فرش های خاص به صورت بسیار دقیق و با شماره گذاری انجام می شود و به همان اندازه زمان بیشتری می برد و بالطبع دارای هزینه بیشتری برای خرید می باشد.

البته لازم است به این نکته اشاره کنیم که گاهاً طرح های بسیار تکراری نیز از فرش های سوف مشاهده کنید که برای شما بسیار دلنشین باشد. این موضوع کاملاً سلیقه ای می باشد و همیشه نباید دنبال طرح های خاص و ویژه بود.

همچنین بهتر است بدانیم که برای مدل های ابریشمی؛  برای هر متر مربع حدود دو کیلوگرم ابریشم، نیم کیلوگرم هم سیم یا زر بافته می شود و رج شمار آن در حدود 70 الی 80 می باشد که باعث می شود قیمت ها آنها بالا برود.

ما در این مقاله از فرش فراهان تلاش کردیم تا تمام نکات لازم در مورد فرش سوف را بررسی کنیم و نحوه بافت و انواع آن را، برای شما توضیح دهیم تا اگر قصد خرید این فرش ها را دارید بتوانید به بهترین شکل ممکن تصمیم گیری کنید.