قالی قم را می توان یکی از مهمترین و اصلی ترین فرش های دستباف ایران در سال های اخیر معرفی کرد که توانسته پیشرفت های فوق العاده ای در این عرصه داشته باشد. زمانی که شما برای خرید فرش قم اقدام می کنید لازم است تمام ویژگی ها و مشخصات آن را به طور دقیق بررسی کرده تا بتوانید بهترین گزینه را در بین انواع طرح ها آن انتخاب کنید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم پس از یک معرفی مختصر و بررسی تاریخچه قالی قم به سراغ ویژگی های و مشخصات آن برای خرید رفته و برای شما نحوه قیمت گذاری آن را نیز کارشناسی خواهیم کرد.

قالی قم و تاریخچه آن

قالی قم بر خلاف بسیاری از مراکز قالی بافی ایران در شهرهای مختلف که دارای تاریخچه و قدمت بسیاری طولانی می باشند، نزدیک به صد سال است که کار خود را آغاز کرده است ولی نقطه قوت بافت فرش در این شهر پیشرفت و رشد چشمگیر آن است که باعث شده این شهر امروزه یکی از مهمترین مراکز فرش دستباف ایران باشد.

در ابتدا قالی بافی در استان قم دارای کیفیت بسیار پایینی بودی و فرش های بافته شده در آن اصولا در رجشمارهای پایین و نزدیک به عدد 40 و با استفاده از مواد اولیه نامرغوب بافته میشد ولی پس از گذشت چندین سال الان مشاهده می کنیم که فرش های ریزباف با رجشمارهای بالا قم یکی از بهترین نمونه های ایران و جتی جهان می باشد.

یک نمونه بارز برای تایید این موضوع را می توان در هدیه رییس جمهور ایران به رییس جمهور ژاپن اشاره کرد که در سال 98 یک تخته فرش ابریشم قم اهدا کرد.

اما نقطه اوج گیری قالی قم را می توان بهره گیری از طراحان فرش بزرگ سایر شهرها بود. قم با قرار گرفتن بین شهرهای بزرگ اصفهان، کاشان و اراک توانست با استفاده از جذب مهاجران و قالی بافان این شهرها روز به روز در این صنعت بزرگ ارتقا پیدا کند.

حاج محمود ارمی یکی از بزرگترین و اصلی ترین این طراحان بود که از شهر کاشان به قم مهاجرت کرد و مراکز قالی بافی بسیاری را در شهر قم احداث کرد.

البته لازم به این موضوع اشاره کنیم که شاید نتوان برای فرش دستباف قم اصالتی را در طرح و نقشه قائل شد اما باید گفت که نقشه های فرش این منطقه نمونه های اصلاح شده سایر شهرها می باشد که همین موضوع باعث شده کیفیت کار آنها بسیار بالا برود.

مشخصات و ویژگی های قالی قم

از آنجایی که در بین انواع طرح ها و بافت های قالی قم می توان فرش های ابریشمی را معروفترین گزینه ها معرفی کرد بعضی از مشخصات ذکر شده مخصوص این نوع قالی ها می باشد:

• نظم و ترتیب بسیار بالایی در تار و پود فرش مشاهده می شود.
• ابریشم استفاده شده قالی قم کاملاً خالص و ظریف می باشد.
• از عیوب اصلی فرش دستباف وجود خطاهایی در بافت می باشد که در قالی قم به شکل قابل توجهی کم است!!
• بافت گره در قالی قم بسیار نازک می باشد و باعث بالا رفتن ظرافت کار می شود.
• تنوع رنگی در فرش های دستباف قم مخصوص نوع ابریشم آن بسیار بالا می باشد.
• تراکم گره ها در فرش قم بسیار بالا می باشد و همین موضوع باعث شده که بافت آن سخت تر باشد.
• هماهنگی رنگ و طرح بسیار بالا خاص و منحصر به فرد می باشد.
• بافت قالی دستباف قم آنقدر عالی و بدون نقص می باشد که گاهاً نمی توان آن را با فرش ماشینی تشخیص داد.
• استفاده از داستان های تاریخی در فرش ابریشم این استان باعث متمایز شدن آن شده است.
• به کار گرفتن طراحان و بافندگان متعدد در بافت فرش های این منطقه باعث خلق یک اثر هنری ویژه شده است.
• استفاده از مواد اولیه طبیعی در فرش های دستباف قم باعث شده که با محیط زیست بسیار سازگار باشند.
• متوسط تعداد رج های فرش این ناحیه نسبت به استاندارد کلی بالاتر می باشد که باعث افزایش کیفیت آن شده.

طرح فرش دستباف قم

مهمترین موضوعی که در مورد طرح های قالی قم می توانیم به آن اشاره کنیم تنوع و کیفیت بسیار بالا می باشد.

دلیل این موضوع نیز کاملاً مشخص است؛ از آنجایی که در این شهر به طرح یا نقشه ای وابستگی خاصی وجود ندارد و طراحان دنبال پیروی از مدل های قدیمی نمی باشند، باعث شده که همه آنها به دنبال استفاده از کل طرح های موجود در قالی بافی می باشند.

و از آنجایی که طراحان پس از انتخاب طرح مورد نظر خودشان شروع به اصلاح نقایص و مشکلات آن می کنند باعث می شود که نتیجه نهایی کار حتی از طرح اصلی قوی و بهتر شود، پس در قالی قم شما با طرح هایی رو به رو می شوید که شاید در اصل برای مناطق دیگر باشد ولی در اینجا اصلاح و استفاده شده است.

مهمترین و اصلی ترین طرح های استفاده شده در فرش قم بدین شرح است:

• شاه عباسی لچک ترنج
• شاه عباسی افشان
• محرمات
• ترنجی کف ساده
• بندی کتیبه ای
• محرابی گل فرنگ
• ظن السلطانی
• شکارگاه
• هندسی جوشقانی
• بندی خشتی به ویژه ( موزائیکی بختیاری)
• بته ای
• درختی
• فرش طرح افشان

رنگ بندی قالی قم

عدم وابستگی به طرح های خاص و استفاده از نقشه های مختلف که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم باعث شد که تنوع رنگ بندی در فرش های این منطقه به شکل عجیبی بالا رود، تا جایی که امروزه مشاهده می شود که حتی در نمونه هایی از بیش از چهل تا از رنگ های فرش استفاده شود.

رنگ های استفاده شده در رنگرزی های فرش این منطقه در بیشتر موارد به صورت کاملاً طبیعی می باشد و همین موضوع باعث شده که سلامت قالی های این منطقه بسیار بالا باشد و از ایجاد هرگونه حساسیت و خطر برای افراد خانواده مخصوصاً کودکان عاری باشد.

البته لازم است به این موضوع اشاره کنیم که استفاده از تعداد رنگ های بالا در فرش های قم تنها در موارد ویژه و خاص اتفاق می افتد ولی اصول رایج برای استفاده از رنگ ها تعداد 5 الی 6 تا می باشد که در این بین رنگهای؛ لاکی روشن و تیره، مشکی، خاکی، طلایی، بژ، قهوه ای سوخته و روشن، آبی روشن و سیر، مسی، سرمه ای، کرم روشن و تیره اصلی ترین گزینه ها می باشد.

بیشتر بخوانید: فرش عتیقه و معرفی 8 نکته برای تشخیص و نگهداری از آن

صادرات و قیمت گذاری قالی قم

قطعاً یکی از اصلی ترین صادرات غیر نفتی ایران در جهان فرش دستباف آن می باشد که بخاطر کیفیت و زیبایی منحصر به فرد خود همیشه مورد استقبال قرار گرفته است.

فرش های دستباف قم مخصوصاً نوع ابریشمی آن نیز چندین سال است که توانسته خود را در بین فرش های صادراتی ایران قرار دهد، تا جایی که امروزه مشاهده می شود که فرش های ابریشمی آن جز گزینه های اصلی خرید در کشورهای خارجی می باشد.

البته لازم است به این موضوع نیز اشاره کنیم که حمایت مسئولان نیز از قالی قم نسبت به سایر فرش های ایرانی بیشتر بوده و همین موضوع باعث پیشرفت بیشتر فرش های این منطقه شده است و همه این موارد باعث شده که فرش های ابریشمی این منطقه تا جایی جهانی شود که بیش از 90 درصد فروش آن در کشورهای خارجی باشد.

یکی دیگر از ویژگی های متمایز و منحصر به فرد در فرش های قم این است که در تولید آن هیچ گونه اجحافی در حق بافندگان و تولید کنندگان آن نخواهد شد. زیرا پس از آنکه کار بافت انجام می شود یک شورای خاص به نام شورای مزد تشکیل شده که وظیفه آن قیمت گذاری بر روی فرش می باشد.

ایجاد یک کارشناسی فرش منطقی و طبق اصول در این شهر باعث شده که مزد مناسب برای بافندگان انتخاب شود و کارفرمایان نتوانند آن را کاهش و به صورت ناعادلانه کنند.

ما در این مقاله تلاش کردیم تمام مواردی که لازم است در مورد قالی قم و مشخصات آن برای خرید را برای شما مورد بررسی قرار دهیم، اما در صورتی که در مورد مطالب و سرفصل های گفته شده با سوال و یا نکته ای همراه شدید می توانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک قرار دهید.