نگهداری فرش دستباف و ماشینی موضوعی می باشد که می تواند نتایج بسیار شگفت انگیزی در افزایش طول عمر قالی برای شما به همراه داشته باشد. روز به روز با افزایش قیمت ها، اهمیت مراقبت از وسایل و تجهیزات منزل در حال افزایش است و همچنین پارامترهای گوناگونی در اینکار تاثیر گذار می باشند، از ماشینی و دستباف بود قالی گرفته تا مواردی مانند لوله شدن و محلی که قصد انجام اینکار را دارید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم به طور کامل در مورد طرز نگهداری فرش دستباف و ماشینی برای شما صحبت کنیم و از اقدامات اشتباهی که نباید انجام داد تا قالی شما خراب شود نیز شفاف سازی خواهیم کرد.

روش نگهداری فرش دستباف و ماشینی

به طور کلی می توان دلایل و مشکلاتی که باعث پوسیدگی و از بین رفتن قالی می شود را به دو دسته کلی تقسیم کرد:

• عوامل زنده که به وضوح قابل مشاهده می باشند و شما می توانید به راحتی آنها را کشف و از بین ببرید. مهمترین این موارد را می توان موش و حشراتی نظیر: بید، جیرجیرک، موریانه، سوسک حمام و سوسک قالی معرفی کرد.
• عوامل غیر زنده یا عوامل محیطی که مهمترین آنها گرد و خاک، نور، گرما، رطوبت، فشارهای فیزیکی نامناسب و آلودگی‌های محیطی می باشد.

از آنجایی که روش نگهداری فرش دستیاف و ماشینی در بعضی از موارد اختصاصی  می شوند، ما سعی کردیم تمام موارد را برای شما بازگو کنیم تا هر گزینه ای که مناسب با قالی شما می باشد را خودتان انتخاب کنید.  فراموش نکنید که بسیاری از این موارد هم برای قالی دست بافت و هم ماشینی قابل اجراست.

1. انتخاب محیط مناسب برای فرش

قبل از آنکه شما بخواهید عملی در جهت نگهداری فرش دستباف و ماشینی خود انجام دهید، لازم است که یک محیط مناسب برای نگهداری قالی خود انتخاب کنید.

متاسفانه در بین خانواده های ایرانی قرار دادن قالی درون یک انبار تاریک و مرطوب بسیار مشاهده می شود؛ این عمل  باعث می شوند عمر مفید فرش به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

اگر یک نگاه ساده به دو عاملی که در بالا برای شما معرفی کردیم بیاندازید کامل متوجه خواهید شد که یک انبار تاریک و مرطوب تمام شرایط مخربی که برای از بین بردن فرش لازم است را دارا می باشد.

برعکس این موضوع نیز صادق می باشد، قرار دادن فرش در مقابل نور مستقیم خورشید نیز به می تواند به همان اندازه اشتباه باشد.

بهترین گزینه از لحاظ محیطی  برای نگهداری فرش دستباف و ماشینی یک انبار خشک و بدون رطوبت می باشد که دارای پنجره ای برای ورود نور باشد، البته فراموش نکنید که وجود یک هواکش کوچک برای انتقال هوا و رطوبت نیز می تواند کمک ویژه ای برای سلامت فرش شما باشد.

در پایان نیز بهتر است بدانید اگر قالی شما لوله شده باشد، روش های مختلفی برای محل نگهداری آن وجود دارد که بهترین و درست ترین راه این است که آن را درون نایلون قرار دهید. این کار باعث می شود فرش شما در تمام شرایط مانند زمان حمل و نقل، در برابر نور خورشید و در زمان نگهداری در انبار سالم بماند.

2. لوله کردن؛ بهترین نوع جمع کردن قالی

در بعضی از موارد مشاهده می شود که می بینیم افراد فرش خود را گاهاً به خاطر عدم تناسب اندازه فرش و انبار ، آن را به حالت های مختلفی تا میزنند، بهتر است بدانید که این روش اشتباه ترین کار ممکنی می باشد که شما می توانید انجام دهید.

برای جمع کردن و نگهداری فرش دستباف و ماشینی بهترین گزینه بدون شک لوله شدن فرش می باشد که در صورت رعایت شرایط زیر بهترین نوع مراقبت به حساب می آید.

• برای لول کردن قالی سعی کنید اینکار را به همراه دو یا سه نفر از دوستان و خانواده خود انجام دهید تا از خم شدن و بیرون زدن لبه های فرش جلوگیری کنید، زیرا در طولانی مدت این شرایط مخصوصاً برای قالی های بزرگ می تواند خسارت هایی به همراه داشته باشد.
• حشرات و بیدها یکی از مهمترین دشمنان فرش هایی می باشند که درون یک انبار نگهداری می شوند. شما می توانید برای راحت شدن از شر این موجودات از موادی مانند تنباکو یا نفتالین استفاده کنید. البته این مشکل بیشتر برای فرش های دستباف اتفاق می افتد نه ماشینی.
• اگر فرش شما دچار آسیب دیدگی، پارگی و پوسیدگی می باشد توصیه می شود قبل از لوله شدن آن، این مشکلات را ترمیم کنید زیرا پس از گذشت زمان این موارد و خسارت های آنها افزایش پیدا می کند. رفع سوختگی فرش نیز یکی از مهمترین این مشکلات می باشد که لازم است به آن نگاه ویژه ای بشود.

3. تمیز کردن و حذف لکه ها قبل از نگهداری فرش دستباف

در خیلی از موارد مشاهده می کنیم که افراد فرش را با وجود بسیاری از کثیفی ها و لکه های مختلف لوله می کنند و به همین شکل دست به انبار کردن طولانی مدت آن می زنند.

اگر لکه شما رطوبتی می باشد لازم است که فرش کامل باز شود و بعد از خشک شدن برای تا کردن اقدام کنید، برای حذف لکه های جامد نیز نباید با چاقو برای کندن آنها اقدام کنید و هر برای حذف آن به روش صحیح آن عمل کنید.

بعد از تمیز کردن و حذف لکه فرش برای جلوگیری از بید زدگی بهتر است به سراغ نفتالین برویم و با پهن کردن یک پارچه بر روی فرش، نفتالین پودر شده را بر روی آن بپاشیم و سپس قالی رو لوله کنیم و درون پلاستیک قرار دهیم .

بیشتر بدانید: انواع گره قالی + آموزش آن برای بافت فرش دستباف

4. فرش را در جای مناسب پهن کنید

اگر می خواهید قالی شما ماندگاری بالایی داشته باشد و سالیان سال با کیفیت باقی بماند لازم است نکاتی را برای پهن کردن آن رعایت کنید و با اینکار از پوسیده و خراب شدن آن جلوگیری کنید.

• از پهن کردن فرش بر روی محیط های مرطوب کاملاً خودداری کنید.
•  از ‌‌‌‌انداختن قالی بر روی زمین که گچی و آهکی می باشد اجتناب کنید زیرا این دو از عوامل اصلی پوسیدگی فرش می‌ باشند.
• در هنگام خرید به ابعاد قالی بسیار دقت کنید، زیرا درصورت بزرگ بودن آن، شما مجبور هستید که قسمت های اضافی فرش را تا بزنید که همین موضوع در طولانی مدت نتیجه ای جز ترک خوردن فرش به همراه ندارد.
• اگر بتوانید از یک زیرانداز و مفروش برای زیر قالی خود استفاده کنید کمک ویژه ای برا سلامت فرش خود خواهید کرد، از مهمترین زیراندازها که همه ما آن را می شناسیم موکت می باشد.
•  بهتر است که سر ریشه‌های فرش را در زیر آن پنهان کنیم تا در اثر رفت و آمد سائیده نشود و از بین نرود.

5. جارو کردن فرش عاملی مهم در مراقبت

در نکات و مواردی که تا اینجای کار برای شما بررسی کردیم موردی که شاید خیلی آن را جدی نمی گیریم ولی یکی از موثرترین گزینه هایی می باشد که شما می توانید برای نگهداری فرش دستباف و ماشینی انجام دهید جارو کردن می باشد.

یکی از مشکلات بسیار رایجی که تقریباً درون تمام خانه های ایرانی مشاهده می شود کشیدن جاروبرقی به صورت رفت و برگشتی می باشد، این کار به شدت اشتباه می باشد و نتایج بدی برای فرش شما به همراه دارد. لازم است جارو کردن تنها در  جهت خواب فرش انجام شود.

مورد بعدی که لازم است به آن اشاره کنیم بیشتر مخصوص نگهداری فرش دستباف و فرش های ظریفی مثل ابریشم می باشد. این نوع فرش های با کیفیت، نسبت به گرد و غبار بسیار حساس می باشند و لازم است که در هنگام جارو زدن حتماً شرایط را برای خروج گرد و غبار از منزل محیا کنید، با باز کردن در و پنجره ها این موضوع به راحتی قابل دسترسی می باشد.

جارو زدن فرش دارای محدودیت می باشد و نباید در انجام آن افراط کنید، هفته ای یکبار برای تمیز شدن و نگهداری فرش دستباف و ماشینی کافی می باشد.

6. سایر نکات نگهداری فرش دستباف و ماشینی

بعد از بررسی 5 عامل اصلی می خواهیم نکاتی ریز و بسیار مهم را به طور خلاصه برای شما معرفی کنیم:

• عدم وجود جریان هوا محیط را برای رشد باکتری ها بر روی سطح فرش بسیار مناسب می کند، پس توصیه می کنیم در محل نگهداری و انبار خود جریان هوای مناسب داشته باشید.
• شستشو با حذف گرد و غبار از سطح قالی می تواند کمک ویژه ای برای ماندگاری آن داشته باشد، البته این موضوع نیز نیاز به آگاهی مناسبی دارد و عدم استفاده از مواد شوینده مناسب می تواند باعث پوسیدگی فرش شما شود.
• در زمان پهن کردن فرش به این موضوع دقت کنید که بخش هایی از فرش شما در زیر پایه های وسایل سنگین قرار نگیرند.
• اگر فرش شما در قسمت هایی نسبت به سایر نقاط دارای پوسیدگی و پا خوردگی بیشتری می باشد شما می توانید با جا به جا کردن فرش از خراب شدن آن جلوگیری کنید.
• اگر برای نگهداری فرش دستباف خود ارزش بالایی همراه هستید توصیه می کنیم در زمان لول شدن آن و قبل از انجام اینکار  از یک پارچه سفید کتان بر روی فرش خود استفاده کنید تا از نشستن آلودگی ها و گرد و غبار بر روی آن جلوگیری کنید.
• از قرار دادن فرش در کنار حرارت زیاد و مواد شیمیائی خودداری شود.
• اگر از فرش به عنوان تابلو استفاده می کنید و آن را به دیوار می کوبید از زدن میخ به طور مستقیم بر روی قالی خود داری کنید. علاوه بر زنگ زدگی میخ و انتقال رنگ آن به فرش، می توان به سوراخ کردن فرش نیز اشاره کرد.

اگر شما هم نکته ای برای نگهداری فرش دستباف و ماشینی میدونید، خوشحال میشیم در قسمت کامنت ها در اختیار بقیه قرار دهید.