منطقه فراهان

در این پست می خواهم در مورد فرش های فراهان و تاریخ  منطقه فراهان، ساروق، سلطان آباد و غیره صحبت کنم. به لحاظ جغرافیایی، قلمرو فراهان به طور کامل به غرب یا مرکزی ایران تعلق ندارد. بعضی از کارشناسان فرش، مساحت وسیعی را بین قم، کاشان و سلطان آباد به عنوان قلمرو اراک تعریف می کنند (اراک نام جدید سلطان آباد است)، بعضی دیگر همچنان معتقد هستند که فراهان جزو قلمرو محلات به حساب می آید.

ویژگی های فرش این منطقه

اگر چه این سه ناحیه همواره با یکدیگر ذکر شده اند، محصولات آنها یک چیز مشترک دارند: کیفیت به طور کلی بسیار بالا است. دربقیه موارد، این آثار دستبافته در ساختار، طراحی، پشم وپرداخت محصولات کاملا مستقل از یکدیگر هستند.

مقایسه فرش فراهان و ساروق

به عنوان مثال، ما دو نماینده خاص از این منطقه را به ارمغان اورده ایم: فراهان و ساروق. هر دو از این مثلث می آیند، هر دو متعلق به هنر فرش ایرانی بسیار با کیفیت هستند که در ساختار به طور کلی با هم متفاوت اند. فراهان کلاسیک، فرشی که به زیبایی هر چه تمام تر بافته شده بود با پشم باکیفیت ضخیم بافته میشده است و ارتفاع پرزها بسیار کوتاه بوده است.اگر بخواهیم فرش فراهان را با یک استایل اروپایی بسنجیم  با طراحی استایل گوتیک دراروپای غربی برابری میکند.

در طرف دیگر ساروق قرار دارد فرشی که بیانگر اشکال و رنگ های متفاوتی است و بافت بسیار خوب و متراکم با پشم بسیارنرم را ارائه میدهد. فرش ساروق شادی زندگی را بیان میکند و میتواند جزو سبک باروک اروپایی قرار بگیرد خصوصا ان دسته از اثاری که برای بازار امریکا تولید میشده است

فرش فراهان در قرن 18

فراهان در قرن هجدهم اهمیتی به دست آورد. در ابتدای قرن هجدهم، با دادن انگیزه و ترغیب به منطقه فراهان، شاه نادر نفوذ خود را بر فعالیت فرش دراین منطقه گسترش داد و صادرات این نمونه ها را ارتقا داد، که حتی پس از آن بسیار قدردانی شد.  اما تنها زمانی که مهاجران طراح و بافنده هراتی موتیف ماهی در حوض (ماهی در آب)، که به همان نام هراتی نیز خوانده میشود وارد منطقه فراهان کردند ، فراهان اهمیتی را که هنوز حفظ می شود، به دست آورد.درواقع با تشویق شاه نادر،  از هرات بسیاری از استادان بافت که از .طرح های معمول ان شهر و ایران شرقی همراه داشتند ، آورده است

قالیچه منحصر به فرد انتیک فراهان با طرح منحصر به فرد شکارگاه

وضعیت صادرات  فرش فراهان تا قبل از قرن 20

انگلستان اولین مقصد در وارد کردن این فرش های ظریف و مطمئن از کیفیت که  “فرش نجیب زاده” نام گرفت، بود. از سوی دیگر،فرش هایی که به اصطلاح ساروق آمریکایی نام گرفته بود که بسیار بزرگ بوده، اغلب تا 60 مترمربع میرسیدند، از پشم گوسفندهایی با کیفیت متوسط رو به بالا و بالا و رنگ قرمز دوغی وآبی قرمز داشت صادر میشدند. آنها سنگین ترین فرش هایی بودند که تا قرن بیستم کشور را ترک کردند.

مناطق بافت فرش دستباف در منطقه فراهان

فرش های فراهان ، لیلیان، مشک اباد، محلات ، ساروق ، ساروق میر ، از این منطقه مثلث مانند بین غرب و مرکز ایران به دست میآید همچنین همراه با مناطق کوچک دیگری که سهمی در تولید فرش دستباف در منطقه داشته اند مثل سرابند میر و سلطان اباد و..

در ادامه کمی بیشتر در مورد تولیدات این مناطق میخوانیم :

فرش دستباف فراهان

نمونه های این منطقه با ظرافت، انعطاف پذیری تشخیص داده می شوند. این جنبه در فرش هایی با طرح هراتی بسیاری از تغییرات و رنگ های خاص را به وجود میاورد

مناطق تولید فرش دستباف در منطقه فراهان

فرش هایی از فراهان، لیلیان، محلات، مشک اباد، ساروق و ساروق-میر در این مثلث بین مرکز و غرب ایران تولید میشوند همراه با تولیداتی از چند منطقه کوچک بافندگی دیگر مثل سربند-میر سلطان اباد و..

: در ادامه کمی بیشتر در مورد این مناطق میخوانیم

فرش فراهان

نمونه های این منطقه با ظرافت، انعطاف پذیری مشخص می شوند. این جنبه در فرش هایی با طرح هراتی بسیاری از تغییرات و رنگ های خاص را به وجود میاورد

ویژگی های شاخص فرش فراهان

فراهان در قرن 18 اهمیتی را به دست اورد البته باید ممنون شاه نادر بود که بافنده های حرفه ای را از منطقه هرات به منطقه فراهان اورد و این بافنده ها طرح های رایج در شهر خودشان و شرق ایران به این منطقه اوردند

کیفیت : فرش های قدیمی فراهان در همه اندازه بافته میشده است در اندازه های رانر ، اندازه های پادری و مناسب برای راهروها تا فرش های بسیار بزرگ تا اندازه 20 متر مربع

رنگها: رنگهای غالب،رنگ های نیلی، سبز تیره و سایه های دیگراز سبز (که از جمله به آنها سبز روشن به دست آمده از اکسیدمس. میتوان اشاره کرد). گل های زرد و نارنجی، سیاه و نیلی تیره(سرمه ای)، رنگ های اصلی هستند که به صورت ترکیبات لطیفی مورد استفاده قرار می گرفتند. در برخی از نقوش نادر، سفید و قهوه ای روشن نیز یافت می شود.

طراحی: طرح های فراهان شامل طرح های رایجی میشود. موتیف “ماهی در حوض” (ماهی در حوضچه) مختص فرش این منطقه  است. این طرح چند الگویی که معمولا در ترکیبات پیوسته مطابق با روحیه شخصی هنرمند یا آرایش فرش بافته شده است، اکنون به صورت یک شبکه ویا یک الگوی هندسی لوزی شکل، که به صورت اشکال دایره ای یا بیضی شکل از یکدیگر جدا می شوند ارائه میشوند.

از طرح هایی که هم در نمونه های قدیمی و هم نمونه های جدید فرش ماهی در حوض فراهان دیده میشود، طرح ها ی ترنج دار است. همچنین به زبان کارشناسان به عنوان یک طرح ریز شده نیز شناخته شده است.

در نهایت، موتیف قالی-حنا یکی از  موتیف های پرطرفدار در فراهان به شمار میرود. مرزهای هماهنگ ولمس ناپذیربه تأکید بر قدرت بیان این فرش ها کمک می کنند.همچنین موتیف هایی از برگ ها ، گل ها و شاخه ها وجود دارد.

پشم : پشم عالی، محکم و با دوام که با پرزهای کوتاه و با بافت عالی بافته میشود

بافت : به طور کلی بافت این منطقه از سطح متوسط رو به بالا و سطح خوب برخوردار است  1000 تا 2500 گره در هر متر مربع که به طور کلی از گره فارسی یا نامتقارن استفاده شده و در موارد کمی از گره ترکی . در نمونه های قدیمی تر حتب بافت عالی تا 4000 گره در هر متر مربع وجود داشته است که این نمونه ها بعضی مواقع به اشتباه به نام سنه فراهان یاد میشده است.

کیفیت فرش فراهان

کیفیت: فرش های فراهان جدید و نیمه قدیمی با فراوانی خوبی در بازار مواجه هستند وبه طبقه سطح بالا جامعه متعلق هستند. نمونه های قدیمی و انتیک فرش  فراهان به عنوان یکی از اصلی ترین مناطق فرش بافی ایران شناخته میشود . قیمت های فرش فراهان بسیار خاص و رو به بالا هستند

فقط کارشناسان ماهر فرش می توانند دراولین نگاه قالی هایی از این قبیل را قضاوت کنند؛ زیرا این قالی بسیار شبیه به ساروق است. اما طراحی با گل و شاخه های کمی شکسته و زمینه آبی تیره با استایل این گلدانها در فرش های فراهان معمول هستند همچنین  حاشیه با گل های رزبا زمینه قرمز که دقیقا مشخص شده و در حاشیه ثانویه بوته هایی است که کنتراست قوی هم در زمینه رنگ و هم در زمینه ترکیب بندی با زمینه گلدار این فرش فراهان را داراست

سلطان اباد

موقعیت منطقه اراک

اراک در بالای مثلث محلات واقع شده است.سلطان اباد قدیم مرکز بسیاری از روستا ها و بخش هایی است که زندگی در اطراف دارهای قالی شکل میگرفته است.

وضعیت صادرات فرش دستباف سلطان اباد در قرن 19

در اواخر قرن 19 امریکا، آلمان و انگلستان مراکز تولیدی را در این منطقه تاسیس کردند که به هر حال تاثیرات مثبت و منفی بر کیفیت فرش این منطقه گذاشتند. امریکایی ها به دنبال سلیقه مشتری و مد روز بودند از ان طرف آلمانی ها و انگلیسی ها در تلاش برای حفظ ویژگی های سنتی در تولیدات بودند. در این زمان سهم صادرات از این منطقه بسیار بالا بود به ویژه صادرات ساروق با پرز بلند به امریکا

فرش دستباف مهاجران

مهاجران در همسایگی سلطان اباد فرش های دستباف خوبی تحت عنوان ساروق امریکیی با پرز بلند و طراحی دسته گلی را تولید میکرده است که امروزه دوباره صادرات به امریکا و اروپا از سر گرفته شده است و گاهی به حراج گذاشته میشوند. این نمونه های قدیمی هنوز در وضعیت خوبی هستند و رونق صادرات را به مانند اوایل قرن کشانده اند

فرش دستباف مهاجران با طرح دسته گلی منسوب به ساروق امریکایی

تاثیر جایگزینی شرکت های تولیدی ایرانی به جای شرکت های غربی

زمانی که شرکت های ایرانی جایگزین شرکت های غربی در مدیریت تولیدات این منطقه شدند انها از شرکت های محلی صنایع دستی و هنری کوچک به شرکت هایی بزرگ صنعتی تبدیل شدند . برنامه تولیدات شامل همه فرش های دستباف از اراک-فراهان-محلات میشده و همین امر تشخیص ویزگی های کیفی خاص فرش ها یمختلف را تا حدودی غیر ممکن میکرده است.

کیفیت فرش های دستباف سلطان اباد

تولیدات جدید این منطقه  با کیفیت استاندارد از خوب تا عالی  در همه اندازه های معمول و تا 25 مترمربع و حتی بزرگ تر وارد بازار میشدند . قالی های قدیمی و انتیک اراک در مغازه های بسیار خوب تحت عنوان قالی سلطان اباد ارائه میشد و گاهی انها را به حراج میگذاشتند

فرش سلطان اباد با طراحی خاص و رنگ های درخشان و خیره کننده

لیلیان

لیلیان روستای کوچکی در منطقه اراک یا محل است که تولیدات فرش دستباف ان عمدتا در بازار اراک معامله میشود و شبیه به فرش های محل است که در واقع از نظر جغرافیایی به  هم مرتبط هستند با  وجود این واقعیت که کارشناسان تکنیک بافت این منطقه را جزو منطقه همدان میدانند.

خاستگاه قالی لیلیان

عمیقا قالی های این روستا به هیچ کدام از دو منطقه اراک و همدان تعلق ندارد : این قالی ها دست بافته کسانی است که اجداد انها توسط شاه عباس از منطقه قفقاز با روستایی در جنوب غربی اراک در منطقه محل فرستاده شدند. البته تعجب اور است که طراحی های گل دار و پر اب و تاب این روستا اصلا منشا از طراحی های قفقاز را با خود به همراه ندارد برخلاف دیگر قو هایی که از منطقه قفقاز مهاجرت کرده مانند قشقایی ها کسانی که نقش مایه هایی از قفقاز دز قالی هایشان مشهود است.

ویژگی های شاخص و رایج قالی لیلیان

اندازه : لیلیان در همه اندازه ها بافته میشده از اندازه پشتی تا 16 متر مربع

رنگ : قرمز، ابی و سبز در سایه های مختلف رنگ های غالب  در این قالی ها بوده است همچنین رنگ های سفید ، فیلی و مشکی به عنوان رنگ خطوط استفاده میشده است رنگ امیزی در کل تحت تاثیر رنگ های روشن بوده است.

طرح : تعداد زیادی گل و برگ در کنار هم قرار میگرفتند تا طراحی پروانه مانندی را به وجود بیاورند گل ها در فرم های متنوع زمینه را پر میکردند و یا در نمونه های بزرگ تر ترنج مرکزی را تشکیل میدادند.

چارچوب: پود وچله از پنیه بسیار تابیده شده تشکیل شده نخ های پود معمولا به رنگ قرمز رنگ شده اند و از نظر تکنیک پود دادن گفته میشود که شبیه به تکنیک همدان هستند.

بافت: پشم محکم و روشن اما نسبتا نرم با بافتی حدودا 1000 گره در هر دسی متر مربع

پشم : این قالی ها معمولا پرز متوسط  یا بلندی را دارا بوده اند

کیفیت قالی لیلیان

قالی های با کیفیت خوب مربوط به طبقه متوسط رو به بالا بوده است. البته ما  تعدادی از نمونه های انتیک بسیارعالی لیلیان را که مربوط به طبقه بالا بوده را پیدا کردیم . البته این قالی ها به دلیل پشم نرمی که د رانها استفاده شده احتیاج به مراقبت های ویژه دارند

قالیچه انتیک بسیار زیبا لیلیان

محلات

در بعضی روستاهای اراک درمنطقه محلات واقع در غرب، قالی هایی با موتیف هراتی فراهان البته نه با کیفیت فرش های فراهان بافته شده است . این قالی ها در بازار تحت عنوان قالی محل معامله میشوند که به قالی های محل-ساروق معروف هستند و از نظر کیفی نسبت به قالی محل در درجه بالاتری قرار دارند در حالی که قالی مشک اباد در سطح پایین تری است

ویژگی های رایج و شاخص قالی محلا ت

اندازه :معمولا در اندازه های 1.50 * 2.20 و مناسب برای اتاق بافته میشوند.

رنگ : در رنگ امیزی بسیار شبیه فراهان هستند

طرح : طرح هراتی بسیار استفاده میشود و دیگر طراحی های مربوط به فراهان و طرحی به نام طرح ایینه ای که ترنجی گلدار در زمینه روشن است و طرح های ساروق رواج دارد . البته طرح های جدید به ندرت به خوبی طرح های قدیمی میرسند

چارچوب : برای پود و چله از پنبه کمتر تابیده شده استفاده میشود که پود ها معمولا به رنگ ابی هستند

بافت: بافت درشت با گره فارسی در این منطقه رواج دارد بین 500 تا 1000 گره در هر دسی متر مربع

پشم : پشم  هایی با کیفیت های مختلف استفاده میشود و پرز ها معمولا متوسط و بلند هستند

کیفیت قالی محلات

کیفیت : این قالی ها منحصرا برای صادرات تولید میشدند اما برای طبقه پایین جامعه وهمیشه از انها به نام قالی های مناسب برای استفاده معمول یاد میشده است. تعداد بسیارمحدودی از نمونه های قدیمی و انتیک این قالی ها در دست کلکسیونرهای قالی . به خوبی نگهداری میشود.

مشک اباد

مشک اباد منطقه ای است نزدیک اراک که تولیدات این منطقه در بازار اراک یافت میشده است.

ویژگی های شاخص و رایج فرش های این منطقه

اندازه : اندازه های معمول برای تولیدات این منطقه قالی ها و قالیچه های کوچک بوده  یکی ازاندازه های معمول 1.50 در 2.20 بوده است.

رنگ : رنگ غالب قرمز و ابی بوده است همچنین در نمونه های قدیمی طیف های بسیار زیبا و درخشانی از سبز و ابی دیده میشود.

طرح : قالی ها دارای موتیف مشخص از طرح های گلدار بوده اند و ترکیبی زیبا از گل ها و شاخه ها در حاشیه دیده میشود.

چارچوب : پود ها و چله ها عمدتا ازپنبه تشکیل میشوند

تکنیک بافت : قالی ها ی این منطقه به طور کلی درشت هستند که با گره فارسی بافته میشوند . در هر دسی متر مربع بین 500 تا 1500 گره بافته میشود.

پشم : پشم گوسفند با کیفیت پایین تر و با پرزهای متوسط رواج دارد

کیفیت فرش های مشک اباد

کیفیت : نمونه های قدیمی و انتیک با بافت متراکم با پشم روشن بافته شده اند. حتی  نمونه های جدیدتر بدون در نظر گرفتن رنگ و استایل ان از نظر بافت نزدیک به نمونه های قدیمی تر هستند. ما باید به کیفیت متفاوت این منطقه توجه کنیم . نمونه های قدیمی و انتیک این منطقه در مغازه ها و حراج های خاص و خوب یافت میشوند.

ساروق

موقعیت جغرافیای ساروق

بهترین و زیباترین قالی های ساروق از اراک به دست میاید .این نظر خبرگان که احتمالا در مورد قالی های صادراتی صدق میکند . به هر حال فقط نام ساروق در بازار فرش مهم نیست بلکه این شهر در 50 کیلومتری شمال اراک( سلطان اباد ) واقع شده است که این نیز به اهمیت قضیه می افزاید

ساروق در قرن 18 و 19

از این قرن بعد از مدت کوتاهی در بی توجهی به کیفیت قالی ، قالی های ساروق به سراسر دنیا صادر شدند اما بیشتر از همه به اروپا و امریکا نمونه هایی از اولین سفارشات و با بهترین کیفیت ممکن. در واقع اهمیت ساروق بعد از قرن 19 افزایش پیدا کرد . برطبق  نظر کارشناسان تولید فرش در این شهر قدمت طولانی ندارد و به اوایل قرن 18 برمیگردد

ویژگی های شاخص و رایج فرش ساروق

اندازه : در همه اندازه های معمول و حتی در اندازه های بسیا ربزرگ بافته میشده است.

رنگ : به طور کلی این قالی ها با زمینه بژ، ابی و قرمز هارمونی زیبایی را با رنگ های متضاد در طیف های مختلفی از زرد ، سبز و صورتی ایجاد میکردند.

طرح : طرح های ساروق جدید متنوع ، سنتی ، الهام گرفته شده از مناطق دیگر ، موتیف های هراتی و میر بوته ، گل های انگوری و ترنج ها ، گل ها و گیاهان بزرگ ،لوزی ها و شش گوشه ها هستند که به شیوه های مختلف استفاده میشوند . طرح هایی با حاشیه اصلی و حاشیه های کوچک بسیار با طرح گلدار تزئینی به زمینه مرکزی کوچک تر تاکید میکنند

چارچوب : پود و چله از پنبه تشکیل شده است.

تکنیک بافت : در هر دسی متر مربع حدود 5000 گره فارسی با کیفیت عالی به کار میرود . در نمونه های قدیمی تر نیز از همین گره و تکنیک بافت استفاده شده است.

پشم : در ساروق جدید از پشم عالی با پرز متوسط و بلند استفاده میشود در عوض در ساروق قدیمی از پشم درخشان با بهترین کیفیت محکم و بادوام با پرز کوتاه و یا خیلی کوتاه استفاده میشده است.

کیفیت فرش ساروق

کیفیت : قالی های این منطقه به طور کلی در اوج تولیدات قالی های ایرانی هستند و این فرش های تولیدی به دلیل مقاومت عالی در برابر سختی  دارای ارزش بالایی هستند ساروق قدیمی و انتیک  در مغازه های عالی و خاص و حراج ها با قیمت های نسبتا بالا یافت میشوند البته خبرگان میتوانند بعضی نمونه های خوب را در با قیمت پایین تر در بعضی مغازه های متعهد بیایند.

قالی انتیک زیبای ساروق امریکایی با طرح دسته گلی

ساروق میر میر

موتیف میر بته تکرار مداوم هزاران فرم وشکل مختلف در سراسر ایران است که گفته میشود احتمال دارد نام خود را از شهر میراباد گرفته باشد البته بر سر این موضوع بین محققان اختلاف نظر وجود دارد و کاملا مشخص نشده است. له هر حال این قطعی است که مرغوبیت فرش های میر به حدی است که باعث نایابی انها در بازار است. . از نمونه های معروف فرش های میر میتوان به ساروق میر و سرابند میر اشاره کرد.

در اینجا ما به ساروق میر جدید میپردازیم که بسیار با دقت در اراک توسط تولیدکنندگان این شهر بافته شده اند

ویژگی های شاخص و رایج ساروق میر میر

اندازه : در همه اندازه ها و حتی اندازه های بسیار بزرگ بافته میشوند.

رنگ : طیف های ابی ، قرمز و بژ به عنوان رنگ زمینه غالبا استفاده میشود. که بسیار دارای هاهنگی است . رنگ های سبز و زرد به ندرت به عنوان رنگ های متضاد به کار برده میشود و رنگ مشکی گاهی به عنوان خطوط سو ها استفاده میشود.

طرح : به طور کلی زمینه کار از میر بته های منظم که در کل کار به کار رفته اند تشکیل شده بنابراین طرح ظاهری نسبتا مورب مانند به خود گرفته است. زمینه توسط یک یا دو حاشیه اصلی که دارای شاخه هایی هستند  و تعداد زیادی حاشیه های فرعی دربر گرفته شده است معمولا این حاشیه ها بیشتر سطح فرش را به خود اختصاص میدهند

چارچوب : پود و چله از پنبه تشکیل شده اند که معمولا به رنگ ابی هستند

بافت : پشم عالی و محکم با بافت خوب توسط گره فارسی ارائه میشود که در هر دسی متر مربع از 2000 گره استفاده میشود.

پشم : پشم مرغوب با پرز متوسط  و بلند

کیفیت فرش های ساروق میر میر

کیفیت : کیفیت خوب پود و چله ، بافت و پشم باعث خوب ماندن این قالی ها و مقاومت در برابر کشیده شدن میشود. نمونه های قدیمی و انتیک در مغازه های خوب و گاهی در حراجی ها پیدا میشوند اما به طور کلی میر اصل بسیار کمیاب است.

موتیف اصلی که خود را در یک ترکیب همه جانبه تکرار می کند شامل ردیف های موازی و متفاوتی از بوته میری است که به طور متناوب رو به سمت راست و چپ هستند. بوته ها به رنگ قرمز و سبز در یک پس زمینه تیره ارائه شده اند و دارای اشکال لوزی  حاوی موتیف های به نام شکری مانند نمونه بالا. این موتیف همچنین در حاشیه با یک پس زمینه روشن تکرار شده است .شکل زرد .هستند

سرابند – میر

موقعیت جغرافیایی سرابند

در میانه فلات اراک و همدان شهری به نام بروجرد وجود دارد با بیش از 50000 ساکن که عمدتا کشاورز هستند. در اطراف این منطقه، منطقه سرابند وجود دارد که در این منطقه بهترین نمونه فرش میر بته هم در طرح و هم در رنگ تولید میشود. ساختار و ویژگی ها بسیار شبیه ساروق میر است و البته هر دوی انها در بازار اراک معامله میشود . فرش سرابند جزو معروف ترین فرش های دستباف شرقی نیست اما انها شهرت خود را برای مقاومت عالی خود در استفاده زیاد دارند

ویژگی های رایج و شاخص فرش های سرابند میر

اندازه : در همه اندازه ها بافته میشود.

رنگ : رنگ های غالب ابی روشن، قرمز ، بژ و عاجی است معمولا رنگ های ارام استفاده میشود. طیف سبز بسیار کم دیده  میشود ر بخش هایی هنوز از رنگرزی گیاهی پشم استفاده میشود به طور مثال برای قرمز از روناس استفاده میکنند

طرح : معمولا در زمینه قرمز لاکی و یا ابی روشن طرح میر بته در ردیف ها ی منظم موازی و متمرکز باترکیب بندی پیوسته به هم بافته میشوند.اندازه موتیف متنوع است اما به ندرت در ارتفاع بیشتر از 10 سانتی متر میشود. در ردیف های متناوب  راس دسته ها به سمت چپ و راست خم شده اند. سرابند و ساروق میر در ترکیب بندی و حاشیه ها بسیار شبیه به هم هستند هر دوی انها از موتیف شکری استفاده میکنند لبه شکری ، شاخه های موجی و سبک هندسی استفاده میشود.

چارچوب : پود و چله از جنس پنبه است رنگ پود ها معمولا به رنگ خاکستری و یا ابی روشن رنگ میوند.

بافت : بسته به نوع فرش با تکنیک های مختلف بافته میشوند از بافت متوسط تا خوب .اغلب در هر سی متر مربع بین 1000 تا 2000 گره ترکی استفاده میشود  البته نمونه های قدیمی و انتیک باارزش تر هستند و از بافت بهتری نیز برخوردارند معمولا بالای 2500 گره در هر دسی متر مربع

پشم : پشم مرغوب با پرزمتوسط و بلند و نمونه های قدیمی و انتیک شامل پشم بسیار درخشان با پرز کوتاه و یا متوسط

کیفیت فرش سرابند میر

کیفیت : این فرش ها از فرش های دستباف ایرانی بسیار معروف هستند و این معروفیت به دلیل مقاومت انها در برابر سختی هستند گاهی از فرش سرابند تقلید شده که این نمونه ها به وسیله پشم نرم تر و رنگ انها و تکنیک بافت انها که کمتر از 1000 گره در هر دسی متر مربع است تشخیص داده میشوند. که این نمونه ها بیشتر در کارگاه های ترکی بافته میشوند.

برگرفته از کتاب فرش های شرقی نوشته البرت بورالوی