بزرگترین طراحان فرش و شناخت آنها یکی از موضوعاتی می باشد که بهتر است دوست داران فرش و بافنده با آن آشنا شوند. اینکه بخواهیم در بین بزرگان این عرصه کسی را معروف تر و بزرگتر بر شخص دیگری معرفی کنیم کمی بی انصافی می باشد و در واقع تاثیری که این طراحان بزرگ در عرصه هنر قالی بافی این مملکت داشته اند بسیار بزرگتر از رقابت و رتبه بندی می باشد.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم پس از یک توضیح مختصر در مورد طراحی و شناخت این هنر به سراغ معرفی بزرگترین طراحان فرش از زمان های بسیار قدیم تا به امروز رفته و آنها را بر اساس سال تولد به ترتیب برای شما بیان خواهیم کرد.

بزرگترین طراحان فرش و شناخت آنها

وقتی صحبت از طراحی فرش می شود به طور ناخودآگاه نام هنر و ظرافت نیز در آن نمایان می شود. قبل از آنکه بخواهد هنر، در بسیاری از صنایع رشد و گسترش پیدا کند در صنعت قالی بافی استفاده از طراحی های فوق العاده و بی نظیر در اشکال مختلف هندسی و برگرفته از طبیعت و… رواج داشت.

برای مشاهده این ادعا این نکته کافیست که بعد از گذشت قرن ها از این طراحی ها مشاهده می کنیم که آثار خلق شده توسط این بزرگان در برترین موزه های فرش جهان نگهداری می شود و بسیاری از طراحان بزرگ هنوز برای الهام گرفتن از آنها به مشاهده این آثار خلق شده مراجعه می کنند.

اما هنر طراحی فرش و تاریخچه آن به بیش از 450 سال پیش و شهر کرمان بازمیگردد و به خاطر همین قدمت است که بسیاری از بزرگترین طراحان فرش به زمان های قدیم برمیگردند.

جالب است بدانید از همان زمان های ابتدایی طراحان فرش در ایران از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار بودند و در بین مردم، این افراد به عنوان هنرمندانی بزرگ شناخته می شدند که در ادامه با تعدادی از بزرگترین طراحان فرش آشنا خواهید شد.

1. استاد حسین طاهرزاده بهزاد

یکی از بزرگترین طراحان فرش استاد طاهرزاده بهزاد می باشد که در سال 1266 هجری شمسی چشم به جهان گشود، در ابتدا ایشان پس از دیدن آموزش های مقدماتی در نزد استاد میرغفار به استانبول سفر کرد و با بهره گیری از استادان ایتالیایی و عثمانی توانست در زمینه نقاشی به پیشرفت بسیار زیادی برسد، تا جایی که با مقام اول در این رشته فارغ التحصیل شد.

ایشان پس از بازگشت به ایران به عنوان ریاست نقشه کشی موسسه قالی مشغول بکار شد و پس از گذشت چندین سال به علت بیماری از شغل خود استعفا داد و به استانبول سفر کرد و در آنجا به استادی در آکادمی هنر های زیبای استانبول استخدام شد تا سرانجام در سال 1333 به علت بیماری قلبی و ورم پروستات درگذشت.

2. میر مصور (از بزرگترین طراحان فرش در تبریز)

استاد میر مصور را می توان یکی از بزرگترین مینیاتوریست های ایران در زمان های گذشته معرفی کرد که در شهر تبریز زندگی می کرد. ایشان در سال 1270 هجری شمسی چشم به جهان گشود و توانست در حوزه مینیاتور به مهارت های بسیار بالایی برسد و به همراه استاد رسام ارژنگی در شهر تبریز توانستند طراحی های فوق العاده را خلق کنند.

البته لازم به ذکر است که شهر تبریز از زمان های بسیار قدیم به عنوان یکی از زادگاه های تولید فرش های نفیس به حساب می آید که خلق این آثار ارزشمند و طراحی های فوق العاده به فرش ایران و معروف شدن آن بسیار کمک کرده اند.

3. استاد اسکندانی

این استاد بزرگ نیز همانند میر مصور یکی از بزرگترین طراحان فرش در شهر تبریز می باشد که در سال 1280 چشم به جهان گشود و در ابتدا در عرصه نقاشی سیاه قلم و چهره سازی و طبیعت نگاری مشغول شد تا جای که پس از گذشت مدتی به طراحی نقشه قالی و تذهیب علاقمند شد.

ایشان در سال 1312 به اصفهان سفر کرد تا به شاگردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد درآید و توانست پس از آن طراحی های ارزشمندی به صنعت قالی بافی در ایران عرضه کند.

4.علی اشرف کاشانی

همانطور که از نام استاد علی اشرف کاشانی می توان حدس زد ایشان در سال 1280 در کاشان چشم به جهان گشود و از همان ابتدا و در سنین پایین (14 سالگی) توانست با فرش و طراحی های نقشه آن آشنا شود.

بعد از گذشت چندین سال و شناخته شدن نام ایشان در بین دوستداران فرش، لسان السپهر که فرماندار وقت قزوین بود از ایشان برای بالا بردن سطح نقشه ها و طراحی های فرش دعوت کرد تا به قزوین برود.

ایشان یکی از بزرگترین طراحان فرش در ایران به حساب می آید که دارای نزدیک به 20 طراحی نقشه فوق العاده از خود می باشد که برای نقشه قالی های کاخ ها مورد استفاده قرار می گرفت.

5. استاد عیسی بهادری

به طور قطع در بین بزرگترین طراحان فرش اصفهان نام عیسی بهادری را می توان به عنوان یکی از پیشتازان این عرصه معرفی کرد.

ایشان در سال 1284 در برچلوی اراک چشم به جهان گشود و پس از گذشت تحصیلات مقدماتی به اصفهان رفت و تحصیلات خود را در مدرسه کمال الملک پشت سر گذاشت و سپس به عنوان سرپرست هنرستان هنرهای زیبای اصفهان انتخاب شد و توانست طراحی های فوق العاده ای را در نقشه های فرش های دستباف خلق کند.

از آثار مهم عیسی بهادری می توان به طراحی نقشه آثاری همچون «فرش بشریت» «شکار چرخ» «دریا»، «قالیچه مرغ و خروس» اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: برترین موزه های فرش جهان و فرش های ایرانی موجود در آنها

6. استاد احمد عباد

باز هم به سراغ تبریز و طراحان بزرگ این شهر خواهیم رفت، استاد احمد عابد که در سال 1287 در این شهر چشم به جهان گشود و با رفتن پیش استاد میر مصور توانست به سرعت در طراحی نقشه فرش دستباف پله های ترقی را طی کند و سپس به طور اختصاصی به سراغ تابلو فرش ها و کار خود را در این عرصه ادامه داد.

ایشان جز اولین کسانی به حساب می آید که در زمینه بافت تابلو فرش ها شروع به کار کرد و طی زندگی 80 ساله خود توانست بسیار از طراحی های بزرگ قالی بافی را انجام دهد، نمونه کارهای ایشان را می توان در کاخ سعدآباد مشاهده کرد.

7. استاد عبدالله باقری (از پرکارترین طراحان فرش)

استاد باقری که در سال 1292 در تهران به دنیا آمد را می توان در بین بزرگترین طراحان فرش جز گزینه های فعال دانست که بیش از 20000 اثر دارد که بیشتر آنها تذهیب می باشد.

جالب است در مورد استاد باقری به این موضوع اشاره کرد که بیش از 2000 طراحی ایشان در زمینه فرش های دستباف توسط استاد طاهرزاده بهزاد به کشور ترکیه منتقل شد و امروزه مشاهده می کنیم که بسیاری از آثار ایشان در موزه های این کشور نگهداری می شوند.

8. استاد رسام عربزاده

چهره بعدی بزرگترین طراحان فرش نیز یکی از مفاخر شهر تبریز می باشد که در سال 1293 چشم به جهان گشود. رسام عربزاده در یک خانواده هنرمند به دنیا آمد و پدر ایشان حسین زیدی لطیفی می باشد، پدری هنرمند با لقب «سید عرب» و از شاگردان کمال الملک.

استاد عربزاده از همان ابتدا به لطف پدرشان با طراحی و رنگ آشنا شد و توانست با گذشت زمان به یکی از مفاخر طراحی های فرش ایران تبدیل شود و امروزه بسیاری از آثار ایشان در موزه ای به نام خودشان نگهداری می شود.

9. استاد محمد افسری

به سراغ شهر کاشان رفته و به معرفی یکی دیگر از بزرگترین طراحان فرش خواهیم پرداخت، شخصی که در سال 1301 در محله سرپله کاشان چشم به جهان گشود.

استاد محمد افسری که از شاگردان استاد مصورالملکی می باشد از جمله مفاخر طراحی نقشه و فرش به حساب می آید که در بعضی از آثار او از ۸۴۰ رنگ  استفاده شده است.

تمرکز اصلی ایشان در طراحی بر مناظر روزمره زندگی شرقی، مضامین ایرانی و سنتی می باشد که از جمله مهمترین آنها می توان به آثاری همچون «یهودیان دوره گرد» و «فالگیر بغدادی» اشاره کرد.

10. استاد محمود فرشچیان (از معروفترین طراحان فرش ایران)

در بین اساتید بزرگی که تا به اینجای کار با آنها آشنا شدیم شاید بتوان استاد محمود فرشچیان را معروفترین طراح فرش ایرانی دانست که توانسته در روند نقاشی و طرحی های سنتی ایران نقش بسزایی ایفا کند.

ایشان در سال 1308 در اصفهان چشم به جهان گشود و آثار نقاشی وی در بسیاری از شهرهای جهان مانند شیکاگو، پاریس، نیویورک و… به نمایش جهانیان در آمده است.

نقاشی و طراحی های ایشان در سالهای اخیر برای بافت فرش های ایران بسیار مورد استقبال قرار گرفت، دو نمونه از مهمترین این آثارها رمی توان به اثر معروف و مشهور «ثارالله» بافت استاد صفدرزادهی حقیقی و قالیچه «پنجمین روز آفرینش بافت» خانواده هنرمند نظامیدوست اشاره کرد.

ما در این مقاله از فرش فراهان تلاش کردیم که در بین بزرگترین طراحان فرش شناخته شده ترین کسانی که لازم است هر طراح فرش با آنها آشنا باشد را برای شما معرفی کنیم؛ هرچند اساتید بزرگ بسیاری مانند؛ استاد احمد ارچنگ، سید ابوالحسن موسوی سیرت، محمد حسینی خیابانی، محمد حسین نقشه چی، محمد رسولی، رشید فرخی ، محمد ارجمند کرمانی و علی صاحب الزمانی، عباس علی اعلا باف، محمد حسین فخر الواعظین مهدوی، مجید حاجی، جعفر پاکدشت و… نیز وجود داشتند که نتوانستیم در مورد زندگی نامه آنها برای شما صحبت کنیم.