قالی قهری یکی از اصطلاحات تقریباً نشناخته شده در هنر قالیبافی میباشد که خیلی از ما نام آن را احتمالاً نشنیده باشیم. اگر ساده بخواهیم در مورد این نوع قالی صحبت کنیم باید گفت فرش دستباف که نتواند به مرحله نهایی و اتمام کار برسد را در اصطلاح قالی قهری میگویند.

در این مقاله از فرش فراهان به طور دقیق قالی قهری را باهم بررسی خواهیم کرد و در مورد ارزش خرید آن نیز توضیحاتی ارائه خواهیم کرد.

قالی قهری چیست؟

اگر به تصویر بالا دقت کنید شاید برای شما این سوال پیش بیاید که چرا این فرش نصفه میباشد و کامل بافته نشده است؟!

به این نوع فرش های دستباف در اصطلاح قالی قهری گفته میشود که دارای داستانی خاص و ویژه میباشند که در ادامه آن را برای شما توضیح خواهیم داد:

از آنجایی که فرش های دستباف توسط دست هنرمند بافنده های کشورمون بافته میشود طبیعی است که مدت زمان بافت آنها بر خلاف فرش های ماشینی بسیار طولانی مدت باشند. این مدت زمان به متراژ و تعداد رج های قالی و موارد دیگر بستگی دارد و به طور مثال یک قالی 6 متری با رجشمار 50 چیزی بیش از یک سال طول میکشد تا به اتمام برسد!

ممکنه در این مدت زمان چند ساله یا چند ماهه بافت قالی برای بافنده فرش یک سری مشکلات پیش بیاید که بافنده نتواند کار بافت فرش را به اتمام برساند و مجبور شود آن را نیمه کاره رها کند. دلایلی همچون بیماری، خدایی نکرده فوت بافنده، بی‌حوصلگی، اختلاف با سرمایه گذار فرش، طلاق و… از مهمترین این موارد میباشد. حالا شاید برای شما این سوال پیش بیاید که عاقبت این فرش ها چه میشود؟

اولین حالت این است که یک بافنده دیگر ادامه بافت این فرش ها را قبول کند و کار بافت آن را به اتمام برساند که باید گفت معمولا در بافت فرش‌های اعلا بافنده‌ای پیدا نمی‌شود که کار هنرمند قالیباف دیگر را تقبل کند و به پایان برساند. دلیلش نیز این میباشد که بسیاری از بافنده ها عقیده دارند اینکار اخلاقی نیست و بسیاری بر این جمله باور دارند که “فرش یک موجود زنده میباشد و حاصل زحمت منفعلانه بافنده نیست و بخشی از روح بافنده است”.

به همین خاطر این فرش ها در خیلی از موارد به صورت نیمه کاره یا رها میشوند و یا به همان صورت قاب میشوند و به فروش میرسند و در اصطلاح به آنها فرش یا قالی قهری گفته میشود. پس با توجه به توضیحات گفته شه احتمالاً متوجه شدید که چرا از واژه “قهر” برای این فرش ها استفاده میشود.

لازم است به این موضوع نیز اشاره کنیم در برخی موارد نیز بعد از گذشت مدتی بافنده هایی حاظر میشوند این فرش ها را به اتمام برسانند که پس از بررسی با مشکلاتی روبه رو میشوند مثل اینکه برخی از رنگ های نخ یا خامه فرش در بازار نایاب شده یا اینکه پس از اندکی بافت متوجه میشوند که یک دستی فرش به هم میریزد و به همین خاطر از بافت آنها منصرف میشوند.

بیشتر بخوانیم: پرداخت فرش دستباف یا روگیری چیست و چگونه انجام می شود؟

قالی قهری ارزش خرید دارد؟

قبل از اینکه بخواهیم در مورد خرید قالی قهری صحبت کنیم بزارید یک مثالی بزنیم؛ فروش یک فرش ایرانی ۳۵۰ ساله در یک مزایده بزرگ در آمریکا به قیمت ۳۳ میلیون دلار (1880 میلیارد تومان با دلار 57تومن) انجام شد. ارزش اقتصادی بسیار بالای این فرش به خاطر بازگو کردن نحوه بافت و طرح ها و نقش های مختص دوره صفویه بود. اما شاید از نظر خیلی ها هیچ فرشی ارزش خرید 1880 میلیارد تومان را نداشته باشد ولی ارزش هنری و تاریخی بالای این فرش باعث شده که این قالی این قیمت را پیدا کند.

در مورد فرش قهری نیز این موضوع صادق می باشد و شاید خیلی از ما این تصور را داشته باشیم که یک قالی نصفه و نیمه کار هیچ ارزشی ندارد، اما کسانی ک به دنبال خرید این قالی ها میباشند از ارزش هنری آن مطلع میباشند.

فرض کنید یکی از این فرش ها بافته یک مادر بزرگان مهربان در یکی از روستاهای سرزمینمان ایران باشد که در زمان بافت این قالی متاسفانه از دنیا رفته باشند، حال به نظر شما آیا این قالی ارزشمند است یا خیر؟!  به همین خاطر نیز می باشد که خیلی از افرادی که قصد خرید قالی قهری دارند اصرار دارند که دلیل نیمه کار ماندن آن فرش را بدانند و از آن مطلع شوند و این اعتقاد را دارند که “فرش‌های دستباف قادرند که داستان یک قهر ارادی یا ناگزیر را در دل تار و پود خود نگاه دارند.”

پس به طور کلی باید بگوییم که اگر به دنبال هنر و ارزش هنری فرش هستید و آن را میشناسید، خرید این قالی ها کاملاً ارزش خرید بالایی دارند. در غیر اینصورت چون فرش های دستباف در طرح های منظم و هندسی و موزون بافته میشوند و همین مکرر شدن نقوش فرش باعث می‌شود که نقص یا نیمه ماندن بافت آن به راحتی به چشم بیایید پس از لحاظ منطقی ارزش آنها از بین میرود.

در این مقاله فرش دستبافی را مورد بررسی قرار دادیم که شاید خیلی از ما آن را نمیشناختیم و از ارزش واقعی قالی قهری آگاه نبودیم. ولی ما تلاش کردیم با بررسی دقیق آن کاری کنیم که از این به بعد با مشاهده آنها، ارزش واقعی آنها را درک کنیم و تنها به دید یک تکه فرش بی استفاده به آنها نگاه نکنیم!

در صورتی که در مورد مطالب گفته شده و توضیحات بیان شده با سوال یا مشکلی همراه بودید میتوانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک قرار دهید.