رفو کردن فرش دستباف یکی از کارهای تخصصی می باشد که می تواند شما را از هزینه مجدد، برای خرید یک قالی نو نجات دهد. پارگی، پوسیده شدن، سوختن و ساییده شدن از جمله مهمترین مشکلات و اتفاق هایی می باشد که نه تنها برای فرش های دستباف بلکه برای فرش های ماشینی نیز رخ می دهد. در صورت بروز این مشکلات راهکار چیست، آیا باید فرش خود را دور انداخته یا اینکه راهکار دیگه ای وجود دارد؟ باید بگوییم که  شما می توانید با انجام فرایندی به نام “رفو” این مشکلات را تا حد زیادی رفع کنید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم در ابتدا پس از یک معرفی کلی در مورد رفو کردن فرش دستباف به سراغ آموزش نحوه انجام آن به صورت گام به گام برویم و تمام نکاتی که لازم است بدانید را برای شما بررسی کنیم.

رفو کردن فرش دستباف چیست؟

با تورم و وضعیت اقتصادی که  متاسفانه در کشور ما حاکم است، توان خرید و جایگزینی وسایل منزل روز به روز در حال سخت تر شدن می باشد. به همین خاطر نگهداری و حفظ تجهیزات زندگی یکی از مهمترین مواردی می باشد که باید اصول آن را یاد بگیریم، رفو کردن فرش دستباف و ماشینی نیز یکی از این موارد می باشد.

به طور کلی معیوب شدن و ایجاد مشکلاتی مثل پارگی و سوختگی یک امر کاملاً طبیعی برای فرش می باشد که در بسیاری از مواقع به صورت اتفاقی ایجاد می شود و خارج از کنترل ما می باشد. احتمال زیاد شمایی که این مقاله را نیز مطالعه می کنید با یکی از این مشکلات مواجه شده باشید.

نکته ای که لازم است به شما گوشزد کنیم این است که رفو کردن فرش دستباف و در واقع حرفه رفو گری یک کار کاملاً تخصصی می باشد که در واقع مکمل قالی بافی می باشد و اگر میزان آسیب دیدگی و خرابی فرش شما بالا می باشد توصیه می کنیم به هیچ وجه خودتان اینکار را انجام ندهید و آن را به فرد حرفه ای بسپارید. (ساده بگم نخواید ابرو رو درست کنید بزنید چشم رو هم کور کنید! 🙂 )

مراحل انجام رفو کردن فرش دستباف

به طور کلی کار رفو نیاز به یک سری شرایط و پیش نیازهای خاص می باشد و شما لازم است تک به تک با آنها آشنا شوید و بعد از بررسی های لازم اقدام به انجام اینکار کنید.

در صورت عدم انجام صحیح رفو کردن فرش شما ممکن است نه تنها نتیجه مثبتی از آن نگیرید بلکه باعث بدتر شدن اوضاع قالی خود شوید.

1. شرایط شخصی و محیطی مناسب

در گام اول کار رُک بگوییم؛ اگه شخصی با صبر و حوصله بالا نمی باشید کار رفو کردن فرش را شروع نکنید! این حرفه نیاز به صبر بسیار بالایی در حین انجام کار می باشد تا بتوانید به طور دقیق بخش های آسیب دیده قالی را پیدا و رفع کنید.

در گام دوم شما باید به دنبال یک محیط مناسب برا رفو باشید. سعی کنید یک محل کاملاً آرام و با نور زیاد انتخاب کنید. استفاده از یک محل شلوغ و مخصوص وجود کودکان در آن، باعث می شود که کار رفو هم برای آنها خطرناک باشد و هم شما نتوانید به راحتی کار خود را انجام دهید.

از آنجایی که رفو کردن فرش اصولاً مدت زمان زیادی را لازم دارد سعی کنید محلی را برای نشستن انتخاب کنید که جای تکیه دادن داشته باشد تا کمر درد نگیرید.

بهترین روش این است که فرش یا قالی را روی یک چهارپایه کوتاه بیندازید تا از این طریق فرش بالا بیاید و خودتان هم روی یک کوسن بنشینید.

2. فرش را آماده رفو کردن کنید

بر خلاف آنچه که خیلی از افراد تصور می کنند که قبل از رفو نباید اقدامی روی فرش انجام دهیم که مبادا پارگی بیشتر شود، باید گفت قبل از هرچیزی فرش باید به طور کامل تمیز شود تا مشکلات و عیب های آن چه پارگی و چه سوختگی و سایر موارد به طور کامل مشخص شود ولی در عین حال دقت اینکار را با دقت زیادی انجام دهید.

شما برای تمیز کردن فرش می توانید به دو صورت عمل کنید؛ اگر میزان پوسیدگی فرش شما بالا نیست و در صورت شستن فرش به آن آسیب بیشتری نمیرسد، حتماً آن را شستشو دهید. اما در صورتی که ممکن است به فرش شما آسیبی حین شستن وارد شود، می توانید از جارو برقی استفاده کنید تا تمام گرد و غبار آن را خارج کنید. برای اینکار بهتر است هم سطح رویی و هم سطح پشت را جارو برقی کنید.

یک نکته را فراموش نکنید، کار رفو کردن فرش دستباف برای حفظ و نگهداری قالی انجام می شود و یادتان باشد که حتماً نباید بگذارید که به مرحله ای برسد که میزان پوسیدگی بالا رود و شما برای نگهداری بهتر، مخصوصاً برای فرش های عتیقه و قدیمی بهتر است هر چند وقت یکبار آن را رفو کنید.

بیشتر بخوانید: تابلو فرش دستباف چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

3. وسایل رفو قالی رو مهیا کنید

برای هر کار و حرفه ای شما نیاز به تجهیزات تخصصی آن دارید، رفو کردن فرش دستباف نیز از این قائله مستثنی نمی باشد. ما برای شما لیست مهمترین تجهیزاتی که برای اینکار نیاز دارید را با یک توضیح مختصر آماده کرده ایم:

تجیهزات برش: شما نیاز دارید برای بریدن گوشه های فرش و بخش های سوخته و یا ساییده شده از تجهیزاتی برای برش استفاده کنید که مهمترین آن، ابزاری مانند قیچی های کوچک و چاقو یا تیغ های تیز می باشد.

سوزن رفوگری: سوزن مناسب را می توان اصلی ترین تجهیز برای رفوگری دانست که در صورت عدم انتخاب مناسب ممکن است با شکسته شدن باعث آسیب به شما و دستتان شود.

سوزن استاندارد برای اینکاردارای طول حدودی ۵ تا ۷.۵ سانتی متر می باشد. شما می توانید همچنین از سوزن های درشت خیاطی(جوالدوزی)، از سوزن های قلاب دوزی محکم با نمره 3.5 نیز استفاده کنید.

انگشتی یا انگشتانه: شمایی که در حال مطالعه این مقاله می باشید احتمالاً جز افرادی هستید که تازه قصد دارید کار رفو کردن فرش را آغاز کنید و به همین خاطر بسیار محتمل است که در آغاز کار به دقعات مختلف نوک سوزن وارد انگشتانتان شود.

به همین خاطر توصیه می کنیم از وسیله ای به نام انگشتانه استفاده کنید تا از بریده شدن دست با قیچی و ورود سوزن به نوک انگشتانتان محافظت کنید.

نخ مناسب: شما لازم است یک نخ محکم و با کیفیت برای کار رفو انتخاب کنید. انتخاب رنگ مناسب نخ نیز باعث می شود که کار شما بسیار طبیعی تر و حرفه ای تر جلوه کند. بهترین گزینه برای خرید نخ رفو، نخ لنین می باشد.

خامه قالی: برای محل های ساییده شده قالی که نیاز به رفو دارد بهترین گزینه استفاده از خامه قالی بافی می باشد که دارای خاصیت ارتجاعی می باشد.

شما می توانید خامه را از فرش فروشی های بزرگ و کارگاه های فرش بافی تهیه کنید. در صورتی که نتوانستید به خامه مورد نظر دست پیدا کنید می توانید از کامواهای بافتنی پشمی که رنگ مناسبی داشته باشند استفاده کنید.

اینها لیست مهمترین وسایل مورد نیاز برای رفو کردن فرش دستباف می باشد که شما به آن نیاز دارید، اما در صورتی که قصد دارید کار رفو را به طور حرفه ای انجام دهید نیاز به تجهیزات دیگری نیز دارید:

دار رفوگری(چار چوب)، شانه رفوگری، قیچی های صاف و معمولی و قیچی پرداخت، قاشین برای باز کردن پرزها، انبردست یا دم باریک برای بیرون کشیدن نخ، تخته شیب دار، موم، درفش، میخ کش، نوار چرمی و گازانبر.

4. انجام کار رفو کردن

برای شروع رفو کردن فرش دستباف در ابتدا باید نوع آسیب دیدگی را مشخص کنید. اگر قالی شما دچار سوختگی شده باشد ما قبلا روش ترمیم فرش سوخته را به طور دقیق بررسی کرده ایم ولی اگر قالی شما دچار پارگی شده باشد باید به روش زیر عمل کنید.

در گام اول قسمتی از قالی را که دچار پارگی شده است را پیدا کنید و دور آن را به نوعی علامت گذاری کنید. حال بخش علامت گذاری شده را با استفاده از قیچی یا تیغ تیزی برش داده و آن را نگه دارید، چون ممکن است در ادامه کار به بخش جدا شده برای رفو کردن نیاز پیدا کنید.

در گام دوم با استفاده از نخ و سوزن رفوگری، لبه های بخش پاره شده را به هم بدوزید. برای اینکار لازم است از دم باریک برای بیرون کشیدن سوزن از لبه ها استفاده کنید. دقت کنید موقع دوختن نیازی نیست که سوزن را از تارها و زیر فرش عبور دهید، بلکه شما باید از پرزها و خامه های بافته شده فرش استفاده کنید و سوزن را از وسط ارتفاع فرش عبور کند.

در گام سوم آنقدر کار دوختن و عبور نخ را به صورت ضربدری ادامه دهید تا کل حجم پارگی را با نخ لنین بپوشانید.

در گام چهارم کار لازم است به این نکته اشاره کنیم که برای پارگی های بزرگ لازم است که از وصله ای هم رنگ با قالی استفاده کنید تا به طور کامل فضا را بپوشانید.

اگر قالی شما دچار پوسیدگی و بیدزدگی شده است باید با احتیاط بیشتری برای ترمیم و تعمیر اقدام کنید. این موضوع برای فرش های پشمی نسبت به فرش های پنبه ای  و ابریشمی بیشتر اتفاق می افتد و اگر میزان بیدزدگی بالا میباشد متاسفانه کاری از دست شما برای رفو کردن بر نمی آید.

برای استفاده از وصله برای رفو کردن یادتان باشد که  باید تار و پودش و حتی گره های آنها با فرشی که آسیب دیده است یکی باشد و در غیر اینصورت وصله شما هیچ توازنی نخواهد در پایان کار داشته باشد.

هزینه و قیمت رفو کردن فرش دستباف 1401

به طور کلی هزینه رفو کردن فرش یک موضوع دقیق و مشخصی نیست و به عوامل مهمی بستگی دارد که مهمترین آنها این 3 مورد است:

1. میزان پارگی و مساحت محلی که نیاز به رفو دارد.
2. نوع رفو مورد نیاز، به طور مثال قطعا رفو سوختگی فرش با ساییده شدن فرش متفاوت است.
3.  نوع فرش: قطعاً رفو فرش دستباف و ماشینی با یکدیگراز لحاظ هزینه ای بسیار متفاوت است، دلیل این موضوع نیز این است که رفو فرش ماشینی با دستگاه انجام می شود در حالی که رفو فرش دستباف به دستان رفوگران حرفه ای نیاز دارد.

به توجه به متغیرهای بالا هزینه رفو تقریبا چیزی بین 100 تا 400 هزارتومان برای  شما خواهد بود که واقعاً با توجه به ارزش بالای مخصوصاً فرش های دستباف هزینه ای بسیار ناچیز به شما میرود و توصیه ما این است که ریسک نکرده و کار رفو فرش خود را به فرد حرفه ای بسپارید.

ما در این مقاله تلاش کردیم تمام نکات لازم برای رفو کردن فرش دستباف را بررسی کنیم. برای فرش های ماشینی به خاطر قیمت پایینتر خیلی عمل رفو انجام نمی شود ولی باز هم شما می توانید برای آنها نیز از این مراحل کمک بگیرید.

در صورتی که در مورد نکات و سرفصل های گفته شده با سوال و یا ابهامی همراه بودید می توانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک قرار دهید.