بید زدگی فرش دستباف را می توان یکی از رایج ترین مشکلات و معضلات نگهداری از آن معرفی کرد که باعث می شود خیلی از ما فرش های گرانبهای خود را از دست بدهیم. بید زدن قالی بسیار رایج می باشد و به همین خاطر توصیه می کنیم که قبل از اینکه فرش شما نیز به آن دچار شود با انجام کارهای پیشگیرانه از آسیب دیدگی آن جلوگیری کنید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم پس از یک بررسی کلی در مورد اینکه بید زدگی چیست به سراغ نحوه تشخیص آن رفته و در ادامه نیز راهکارهایی را به شما معرفی خواهیم کرد که بتوانید از بید زدن فرش خود جلوگیری کنید و یا اگر به آن دچار شده اید آن را از بین ببرید.

بید زدگی فرش چیست؟

خیلی از ما با مشاهده حشرات، سوسک ها و هر موجود موزی دیگر بر روی قالی خود از این اصطلاح استفاده می کنیم که فرش ما بید زده است، در حالی که این موضوع اشتباه می باشد و ممکن است بسته به شرایط زمانی و مکانی که قالی شما در آن قرار گرفته است انواع موجودات به آن حمله ور بشوند.

اما در بین تمام موجودات زنده ای که ممکن است که به فرش ما آسیب بزنند؛ بید، موریانه و سوسک سیاه اصلی ترین گزینه ها می باشند. اما یک موضوعی که شاید بتوان گفت در تمام این موجودات ثابت و شبیه به هم می باشد؛ تخریب الیاف پشمی فرش می باشد. ولی نحوه مقابله با آنها کمی فرق دارد که ما در ابتدا به طور دقیق در مورد بید زدن صحبت خواهیم کرد؛ چون اصلی ترین دشمن فرش ما می باشد و در انتهای مقاله در مورد موریانه و سوسک سیاه نیز توضیحاتی خواهیم داد.

بید زدن قالی

ما به طور کلی سه نوع حشره داریم؛ کراتین خوار، سلولز خوار و همه خوار که بید یک حشره کراتین خوار به حساب می آید. از آنجایی که پشم جز الیاف کراتینی به حساب می آید یک گزینه ایده آل برای تغذیه بیدها به حساب میاد و به همین خاطر است پرزهای قالی نسبت به تار و پود آن بیشتر دچار بید زدگی می شود.

به طور کلی حشرات کراتین خوار برای تغذیه خود از الیاف پروتئینی استفاده می کنند و به همین خاطر بیشترین آسیب را به فرش های دستباف وارد می کنند. بید حشره ای می باشد که دارای 4 مرحله تکاملی می باشد؛ تخم، لارو، شفیره و کامل. طبق بررسی های انجام شده بید در مرحله ی لارو از کراتین موجود در الیاف پروتئینی پشم تغذبه می کند، و باعث از بین رفتن بخش اصلی تشکیل دهنده لیف های پروتئینی در پشم می شوند.

بیدها به جز زمانی که در مرحله رشد لارو می باشند آسیبی به فرش های شما وارد نمی کنند ولی زمانی که در این مرحله تکاملی خود می باشند برای تغذیه بیشترین تخریب را به فرش وارد می کنند؛ تا جایی که طبق بررسی های در این مرحله از زندگی قادر هستند تا نزدیک به 20 کیلوگرم از پشم فرش شما را نابود کنند.

پس بهترین زمان برای از بین بردن بیدها زمانی می باشد که آنها به صورت تخم می باشند و هنوز وارد مرحله لارو نشده اند. زمانی که آنها تبدیل به لارو بشوند تخریب قالی شما آغاز می شود و تا زمانی که بیدها تبدیل به پروانه نشده اند ادامه خواهد داشت.

پیش گیری از بید زدگی فرش

استفاده از انواع جاروهای دستی و برقی و همچنین برس های مخصوص باعث بیرون آمدن تخم های بید از لا به لای پرزهای قالی می گردد. پس شما می توانید با نظافت مداوم قالی از بید زدگی فرش خود جلوگیری کنید.

از آنجایی که حشره بید عموما درانتهای پرز قالی تخم گذاری می کند، توصیه می شود که فرش را هر از گاهی؛ تقریبا هر 3 ماه یکبار آن را جا به جا کنید و تمام سطوح پشت و روی آن را در معرض جریان هوا به ویژه نور آفتاب نیز قرار دهید.

پس برای پیشگیری از بید زدگی فرش علاوه بر جارو کردن مداوم فرش بهتر است که سالی یک الی دو بار فرش خود را به پشت خوابانده و ساعاتی در مقابل نور آفتاب قرار دهید و در همین زمان به جارو کردن آن نیز بپردازید. زیرا طبق بررسی های انجام شده بیدها در شرایط آب و هوایی مرطوب و گرم بهتر رشد می کنند و شما با قرار دادن فرش در معرض نور خوشرید باعث از بین رفتن تخم بیدها خواهید شد.

نکته ای که لازم است به آن دقت کنید این موضوع می باشد که برای از بین رفتن کامل تخم بیدها با نور خورشید باید فرش شما حداقل به مدت نصف روز در معرض کامل نور خورشید و در دمای بین 25 تا 35 درجه قرار بگیرد.

البته اگر شما در شرایط آب و هوایی خیلی سرد نیز زندگی می کنید و قادر نیستید که فرش را در دمای بالا و مقابل نور خورشید قرار دهید باید بگوییم که سرمای زیاد نیز قادر است که تخم حشره بید را از بین ببرد ولی شرایط کمی سخت تر می باشد. برای اینکار باید شما فرش را چیزی در حدود 10 الی 30 روز در دمای چیزی بین 20 درجه سانتی گراد زیر صفر قرار دهید.

نکته مهم: سه عامل محیطی بسیار مناسب برای رشد حشره بید؛ رطوبت، تاریکی و گرما می باشد. که شما می توانید با حذف این سه عامل تا حد زیادی از تخم یزی این حشره در بین پرزهای قالی خود جلوگیری کنید. یادتان باشد قالی هایی که به طور مداوم در حال استفاده می باشند نسبت به فرش هایی که به دلایل خاصی لوله شده اند و در یک محل نگهداری می شوند، کمتر در معرض بید زدگی می باشند.

از کجا بفهمیم که بید زدگی فرش شروع شده؟

شاید خیلی از شما این سوال را داشته باشید که با انجام اقداماتی که در بالا برای پیش گیری از بید زدگی فرش برای شما بازگو کردیم، از کجا بفهمیم که آیا فرش ما دچار بید زدگی شده است یا خیر؟

بید زدن قالی و پی بردن به آن کار خیلی سختی نمی باشد. شما می توانی با استفاده از علائمی همچون؛ وجود حشراتی کوچک بر روی فرش با حرکت سریع، تار‌های بسیار ریز اطراف بافت فرش، لکه‌های سفید روی فرش که به مرور عمیق می شوند، ذرات خاکستری کوچک بر روی سطح فرش، خورده شدن گره‌های پشت فرش و از بین رفتن بافت زمینه‌ای بخشی از فرش آن را تشخیص دهید.

بیشتر بخوانید: فرش دستباف نهاوند | بررسی کامل مشخصات و ویژگی ها آن

فرش بید زده را چکار کنیم؟

در بخش های قبلی راه های پیشگیری از بید زدگی فرش را به طور دقیق بررسی کردیم، اما اگر شما به مرحله ای رسیده اید که فرش شما به طور کامل دچار بیدزدگی شده است، دیگر اقدامات پیشگیرانه خیلی پاسخگو نیست و شما باید راهی برای متوقف کردن آن پیدا کنید.

یادتان باشد که از لحاظ زمانی اواخر پاییز و اواخر بهار جز رایج ترین زمان هایی می باشد که فرش های دستباف دچار بید زدگی می باشد و در این زمان ها بیشتر از هر وقت دیگری باید فرش های خود را بررسی کنید و از آن ها محافظت کنید.

اگر فرش شما دچار بید شده است اولین اقدامی که لازم است انجام دهید این است که آن را گردگیری کرده و به طور کامل شسته شو دهید. ولی یادتان باشد که حتی با شستشو نیز بیدها به طور کامل از بین نمی رود و که تخم های آنها در بین لا به لای پرزهای قالی شما باقی می ماند.

برای از بین بردن تخم ها یک راهکار قدیمی این می باشد که شما در زیر فرش خود از تنباکو و توتون استفاده کنید ولی مشکلی که این روش دارد این است که اگر فرش شما دارای رنگ روشنی می باشد ممکن است در بخش هایی از آن توتون رنگی زرد به فرش شما پس دهد که باعث خراب شدن رنگ قالی شما شود.

شاید شنیده باشید که برای از بین بردن بید زدگی فرش از مواد شیمیایی و سم هایی مثل ایولین و یا متین اف اف  یا د.د.ت و یا هیدرو استفاده کنید. بیاد بگوییم این سم ها برای از بین بردن اصلا گزینه مناسبی نمی باشد، زیرا علاوه بر مشکلات زیست محیطی برای خود فرش نیز بسیار مضر می باشند.

بهترین سم برای بید زدگی قالی

شاید اولین گزینه و معروفترین کاری که برای از بین بردن بید زدگی فرش دستباف همه ما می شناسیم استفاده از نفتالین می باشد. لازم است بدانید که نفتالین قادر نیست که تخم های بید را از بین ببرد ولی اگر بیدزدگی شما در مرحله پیشرفته ای باشد و تخم ها تبدیل به کرم شده باشند استفاده از نفتالین یک گزینه ایده آل برای از بین بردن بیدهایی می باشد که تبدیل به لارو یا همان کرم شده اند.

نفتالین قادر است که با خفه کردن کرم های بید آنها را نابود کند. بازم است بدانید، برای اینکه اثر نفتالین موثرتر باشد باید نفتالین را خورد کنید و روی فرش پارچه سفیدی قرار دهید و سپس نفتالین را روی پارچه بپاشید.  در گام بعدی فرش را لوله کنید و حدود یک ما فرش را بسته نگه دارید تا نفتالین کاملاً بخار شود و سپس فرش را در معرض هوای آزاد قرار دهید.

ماده یا سم دیگری که برای بید زدگی فرش ما می تواند بسیار مناسب باشد؛ ماده شیمیایی Enoz می باشد که از لحاظ کارایی بسیار شبیه به نفتالین می باشد، با این تفاوت که نسبت به نفتالین دارای بوی بسیار کمتری می باشد.

جدیدا گزینه ها و سم های دیگری برای بید کشی قالی معرفی شده است که روش استفاده از آنها بسیار ساده می باشد و به راحتی می توان با اسپری کردن بر روی قسمت بید زده، بیدها را از بین برد. سم بید کش اکواپای یکی از معروف ترین این گزینه ها می باشد که ما در واقعیت خیلی با آن آشنایی نداریم ولی بسیار شناخته شده می باشد.

ما در این مقاله تلاش کردیم تمام نکاتی که لازم است در مورد بید زدگی فرش دستباف بدانید را به طور دقیق بررسی کنیم. اگر شما نیز برای از بین بردن بید قالی راهکاری می شناسید ان را در قسمت نظرات با ما به اشتراک قرار دهید.